Uncategorised

Szczegóły

Początki tej historii sięgają roku 2000. Wtedy pan Jan opowiedział mi bardzo ciekawą historię Michała Sobola i Pawła Orłowskiego, których połączył los i przyjaźń. Obaj bardzo się lubili i jak się mówiło kiedyś kolegowali się choć między nimi była znaczna różnica wieku. Michał urodził się w roku 1917, a Paweł w 1909. Ale los ich złączył na długie kilka lat w roku 1940. Wtedy to obaj przekroczyli granicę na Sanie w okolicy Hołubli, gdyż po drugiej stronie rzeki mieli sympatie, a miłość nawet w okresie wojny nie czekała. Niestety tym razem się nie udało i zostali schwytani przez sowietów. Potwierdza to wykaz spraw prowadzonych prze NKWD, kopie poniżej. Sprawa była prowadzono przeciwko obu wspólnie numer sprawy 850545. Zapewne uznani za szpiegów zostali zesłani na Sybir. 

Gdzie przybywali nie wiadomo, ale trzymali się razem. W 1941 r. wstąpili do Armii Andersa i tu zapewne też byli w jednej jednostce. Michał Sobol służył 6 Pułku Pancernym "Dzieci Lwowskich” więc Paweł zapewne też.

Kilka miesięcy temu opublikowałem biogram Michała Chorążykiewicza, w którym wspominałem jak się spotkał a nimi pod Tobrukiem w Egipcie. Trzech chłopaków z Krzywczy walczących w Armii Andersa i jak wykorzystali trzy dni urlopu na wspominki w kantynie. Później już M. Chorążykiewicza nie widzieli, ten po wojnie wrócił do Krzywczy. A wieść gminna niosła, że Michał Sobol pozostał we Włoszech, zaś Paweł Orłowski wyjechał do Argentyny. Ale nie do końca tak było bo oto życie i cierpliwa praca p. Tadeusza Bartoszka przyniosła nowe informacje. Okazało się, że Michał Sobol zmarł 26 I 1946 r. Na razie nie wiadomo dlaczego, ale wydaje się że podczas działań wojennych został ciężko ranny i został przewieziony do Egiptu, a tu niestety nie powrócił do zdrowia, a może było całkiem inaczej.

Michał Sobol po śmierci został pochowany pod palmami na żołnierskim cmentarzu w Kantarze East w Egipcie. Prawdopodobnie numer grobu BWC, gr.II.E.2. Poniżej pamiątkowa strona poświęcona Miałowi Sobolowi.

P.S.

Za przekazane informacje dziękuje p. Tadeuszowi Bartoszkowi

Piotr Haszczyn [luty 2022]

Zapraszamy na blog  - http://krzywcza.blogspot.com/

Szczegóły

Takie wydarzenie w historii Krzywczy należy do rzadkości, a jednak się zdarzało. Niewiele wiemy o pierwszych znanych właścicielach Krzywczy Dziersławach, którzy pod  koniec XIV w. weszli w posiadanie ziem od Przemyśla do Krzywczy. Prawdopodobnie otrzymali je od króla za zasługi dla królestwa, a być może kupli. Po kilku latach badań i poszukiwań udało mi się ustalić, że właścicielem Krzywczy był Szymon Dziersław wraz z żoną Małgorzatą. Ale właśnie natrafiłem na książkę Przemyśl i okolice ks.Wojciecha z Zaleszczan [Michny], wydanej w Nowym Sączu w 1872 r. w której wspomina o Dziersławie z Krzywczy w nietypowej sytuacji. Na stornie 28 czytamy: (...) Warneńczyk był jeszcze chłopięciem [miał 10 lat], kiedy został koronowany. Na ceremonię konoracyi w Krakowie był starosta przemyski p.Kmita, był bis. Łubieński z Przemyśla, oraz deputacya z ziemi przemyskiej, jak n.p. Dziersławy z Krzywczy, Sprowy z Żurawicy, Spytkowie z Jarosławia i Przeworska i inni (…).

Sytuacja niebywała, która rzuca cień na pozycję Szymona Dziersława, który był na ceremonii koronacji Władysława III Warneńczyka na króla Polski. Odbyła się w katedrze wawelskiej 25 lipca 1434 roku. Kilka lat później Dziersław zmarł.

Życie jest pełne niespodzianek i trzeba doceniać każdy nawet najmniejszy okruch, który rozszerza wiedzę historyczną o pierwszych znanych z nazwiska właścicieli Krzywczy.

Piotr Haszczyn [luty 2022]

Zapraszamy na blog  - http://krzywcza.blogspot.com/

Szczegóły

Niewiele się już dziś wspomina o ludziach pochodzenia ruskiego, ukraińskiego lub z rodzin mieszanych, którzy przymusowo musieli opuścić swoją ojcowiznę, domy i zagrody i wyjechać, albo na wschód, albo na zachód. Pozostała czarno - biała fotografia [Obok], świadek tamtych wydarzeń dwóch dziewczyn. I może nie byłoby w tym nic wielkiego, gdyby nie krótka informacja zapisana na odwrocie zdjęcia: Stefa i Marysia Gradź [lub Grodź] dnia 3 IX 46 wywiezione na zachód o godz.8. Zastanawiam się, czy jeszcze żyją, gdzie wyjechały, czy mają rodziny. Ale życie przyniosło nowe informacje o ludziach wysiedlonych z Krzywczy. Ale niczym rozwinę temat taka dygresja.

Było to około roku 1975. Były to czasy, gdy nie było telefonów, korespondencja wolna, a goście nie musieli się zapowiadać tylko przyjeżdżali. Dość często do naszego domu przyjeżdżały osoby wysiedlone z Krzywczy. Tu zawsze miały możliwość noclegu i gościny – czym chata bogata. Odbywało się to w sposób, jak w rodzinie w wielkiej radości i przyjaźni. I właśnie znów przyjechali goście, jak się mówiło ze wschodu, choć nie pamiętam, jak się nazywali i skąd przyjechali gościliśmy ich w swoim domu. Było to w miesiącu letnim, gdy słońce już zaszło i zaczęło szarzeć Goście wyszli z domu i poszli na Krzywczę, ja podążałem za nim. Szli na Blich, przeszli przez kładkę na rzeczce Kamiona na tzw. Lipce i przeszli na drugą stronę. Nie pamiętam ile było osób, ale chyba ze 3. Stałem w oddali i przyglądałem się z jaki rozrzewnieniem i płaczem głaskali kamienne schody, które zostały po ich domie. Nie mogłem zrozumieć, co się dzieje, dlaczego płaczą i tak się zachowują. Po chwili, gdy obeszli całą posesję wróciliśmy do domu. Ta scena bardzo głęboko zapadła w mojej pamięci i teraz wiem, że były to osoby wywiezione z Krzywczy w obce strony, w ramach akcji Wisła. Jednak nie wiem kto to był.

Kilka miesięcy temu robiłem porządki i natrafiłem na stos listów adresowanych do mojego ojca Juliana. Dwa z nich zwróciły moją szczególna uwagę z racji, że były pisane ponad 70 lat temu. A na dodatek był to pierwszy list od osób, które były wysiedlone z Krzywczy na wiosnę 1947 r. więc relacja z pierwszych tygodni ich pobytu w obcej ziemi. Czytając te listy przypomniałem sobie zdarzenie, które przytoczyłem wyżej, a treść wyjaśnia wszystko: tęsknotę, smutek, żal, obawa o przyszłość i nadzieja, że kiedyś się wróci do rodzinnych stron. Oto ten list [Pisownia w formie oryginalnej]:

 *Miłośnice - miejscowość w dawnej gminie Bukowiec w pobliżu Górowa Iławeckiego. Prawdopodobnie miejscowość dziś nie istnieje lub istniej pod inną nazwą prawdopodobnie Glądy.

Miłośnice 12 VI 1947r. 

Panie Julek 

Za list i pamięć serdecznie wszyscy dziękujemy, że jest choć jedna życzliwa i szczera dusza, że pamięta o nas i spółczówa nasza tęsknotę i napisze parę słów ciekawych. Dla nas to wielką radością jest jak ususzymy, że jest korespondencja do nas. Pierwszy list przyniosła Sławka, Olgi Orłowskiej, siostra bo jest od nas 3 km w Gminie Bukowa, był taki żałosny, mama czytała tośmy wszyscy płakali. A ten drugi list przyniósł sołtys wieczór, już my spali, byliśmy ciekawi co jest tam ciekawego w Krzywczy, tośmy czytali do świeczki na lampę nie zarobiliśmy, bo za droga, kosztuje 400 zł, jajko 5 zł, 1kg masła 250 zł, a z czego więcej można spieniężyć?

Byłam u Franka dwa razy jest od nas 13 km. Franek dostał pakunek i świnia mu zdechł-. Dudziński wysłał. Henryk D. przyjechał z narzeczona na dłuższy czas. W tej wiosce, gdzie Dudziński jest 11 rodzin krzywieckich. Dudziński mieszka sam, nasz Franek, Kicka z Garbu i Kopiak, Steckowa, Pusz Władek pod jednym dachem numerem, Orłowski Stefan i Gac też razem. Wolański Jasiek osobno, Kwasiżur i Pusz Michał razem. Żyjemy jak na pustyni do kościoła mamy 10 km w niedzielę schodzimy się na sumę wszyscy porozmawiamy, popłaczemy i każdy rozchodzi się w swoja stronę.

Doszeń jest w majątku, najczęściej idziemy, tam mamy najbliżej 2 km. U nas przyroda piękna, ale żyć się z niej nie będzie. Dostaliśmy 300 kg jęczmienia, 200 posiali, a 100 my zmłęli. Kartofli dostaliśmy 400 kg pokroiliśmy i posadzili. Słyszymy z listów, że u was posucha i deszczu nie ma, u nas chłód i Bogu dzięki deszcz pada, ale to mało znaczy na piachach. Pisał nasz sąsiad Bajda jest koło Szczecina 1 km ma do morza. Prosili naszych żeby przyjechali w kumy mają 4 letniego syna z Dziunką. Nam tu smutno i przyzwyczaić się nie możemy pomiędzy obcymi ludźmi, jest tu kilka rodzin z Wilna temu rok jak przyjechali. Śmiesznie rozmawiają: pojechawszy, zrobiwszy, a kilka rodzin mało co ich można zrozumieć. Józkowi strasznie cni się, nie ma do kogo chodzić. Anielka wciąż płacze za Krzywczą, ale pasie krowy. Do nas Dziunek przychodzi. Jak słyszymy, że i w Krzywczy smutno zawsze coś ciekawego, marne nasze młode lata.

Julek jak tam moje wazonki czy kwitną? Tato Bogu dzięki zdrów na razie i my wszyscy. Źrebaczki ładnie się chowają, klacze mizerne bo tylko o pasieniu żyją. Krowa się dobrze doją ma dobre pastwisko więcej tym się odganiamy. Tej czarnej wyjdzie czas 18 czerwca. Dwoje cielaków trzymamy na jaki wypadek. Może trzeba sprzedać na podróż, zboże na zimę, bo gdzie siana ukosić ażeby utrzymać 8 sztuk. Te stodoły były kiedyś ładne, teraz bardzo poniszczone bez okien, drzwi, dachów, pieców. Nam rząd zaserwował jeden pokój i kuchnię wstawili drzwi i okna na razie mieszkamy i Bogu dzięki bo mamy jeszcze zapasy z Krzywczy i choć śpimy spokojnie. Tu są chłopy za Buga grzeczne są ludzie i zabawni, może z Krzywczy kto chce się wydać za nich to niech przyjedzie to zrobi karierę. Są chłopy, którzy poprzychodzili z wojska i nie mają się jak dostać na tamta stronę, wzięli sobie gospodarkę i pracują, bawią się, a z nas sie śmieją , że płaczemy. Nasi mają zaproszenie do rządcy do dworu na niedzielę na zabawy. Julek bardzo cię proszę pozdrów Józka Gąskę on napisał. Powiedz ażeby napisała do nas Janka Ziemieńska, też inni życzliwi. Ty wiesz kto był dla nas życzliwy, a kto nie, niejedni się cieszą i mówią dobrze, że te banderowki wyjechali. Za dużo się może napisało, ale zdaje mi się jakbym rozmawiała z tobą i końca by nie było, ale kartka się kończy, jak otrzymasz ten list odpisz nam zaraz, a dużo i dwa razy tyle. Więc kończę i serdecznie pozdrawiam - do niezapomnienia.

Twoi kochane i niezapomniane Staszka z Anielką, a również kolega Józek z rodzicami Bernacki.

 

Drugi list napisany również przez Staszkę [Bernacką] jest z roku 1948. Tony nieco już spokojniejsze. Pozostała ciekawość za tym, co dzieje się w Krzywczy. 

 

Miłośnice 7 I 1948 r.

Panie Julek

Za otrzymany list i kartkę świąteczną, a również za pamięć bardzo wszyscy dziękujemy. Nie odpisałam zaraz z powodu tego, że Józek tam był i przyjechał opowiedział na wszystko, a to nie spieszyłam się odpisywać zresztą u nas i tak nie ma nic ciekawego, te obce strony bo ich nie znacie. Po drugie czekałam po świętach, żeby napisać co ciekawego, jak żeśmy spędzili święta na Wschodnich Prusach.

Ale Bogu dzięki żeśmy zdrowi i jeść jeszcze było co i jakoś to przeszło dość dobrze, o tyle  ze tu ludzie są dobrzy i nie dali nam płakać. Po kolacji poszliśmy w trójkę do Daszeniowej i bawiliśmy się do białego rana. Na Boże Narodzenie u nas w wiosce była choinka szkolna i spędziliśmy wieczór, a Józek poszedł do Staszki Sitnikowej. Na św. Szczepana Daszeniowa ze znajomym byli u nas. Na Nowy Rok przyjechali chłopcy ze sąsiedniej wioski, wzięli nas w Trojkę na zabawę, przywieźli nas rano. Tak to przeszło, że sami nie wiemy kiedy. Tylko, że tu nie chodzą po kolędzie bo nie wszędzie jest taki zwyczaj. Dotychczas zima u nas możliwa mrozy były, czasami śnieg, deszcz i ciepło. U nas w pokoju jak się napali to jest ciepło, a w kuchni żeby się paliło dzień i noc to zimno jak w lodowni. Józkowi się nudzi bo nie ma jego Tereni i nie ma od siebie kolegi. Myśli po świętach jechać na zachód do Wałbrzycha do ciotki, prędzej mu zima zleci. Panie Julku: jestem ciekawa jak, wy bawili na Święta, kiedy była Pasterka? czy w nocy? czy były Jasełka?. Bo Dudziński nauczył Jasełka, już trzeci rok odgrywali dobrze im się udało. Jak tam u was zima?, jak młodzież, czy się kto nie żeni? Co pan Józek Gąska robi? Więc kończę i pozdrów ode mnie p. Józka G. i Janka Fr. Również i ciebie serdecznie pozdrawiam i ściskam. Do niezapomnienia.

zawsze ta sama i ta niedobra Stacha

Odpisz prędko i wszystkim i dużo.

 

W moim archiwum jest jeszcze kilka listów z tego okresu. Niestety teksty się nieco zatarły i z trudnością można je przeczytać. Nieraz w jednej kopercie były  listy od dwóch osób.

Dzięki tym listom, w których jest relacja z pierwszej ręki możemy dowiedzieć się, wiele ciekawych informacji o osobach, wydarzeniach i uczuciach. Po latach [lata 60 te XX w.], do Krzywczy wróciło kilka rodzin, które tu rozpoczynało życie od początku.

A mój tato dalej pisał listy zarówno na „wschód”, „zachód” do USA, Kanady, Belgii, na Ukrainę. Zachowało się całkiem spore archiwum, które ocala wielu od niezapomnienia, jak pięknie kończy swoje listy pani Stanisława Bernacka, jak się sama nazywa Stacha. A życie może dopisze dalsze strofy tej historii.

 

Piotr Haszczyn [styczeń 2022]

 

 Zapraszamy na blog  - http://krzywcza.blogspot.com/

Szczegóły

20 grudnia 2022 r. złożyłem wniosek na stypendium do Forum Dialogu na projekt "Dwa upamiętnienia".  Projekt upamiętniałby trzy tragiczne mordy na ludności Żydowskiej w Krzywczy. Upamiętnienie w lesie na górze Kijów około 1,5 km za Krzywczą byłby w postaci pomnika około 1,5 wysokości w formie macewy wkopanej lub umieszczonej na betonowym cokole w miejscu mordu ok.13 Żydów z Krzywczy w dniu 17 IX 1939 r.

---

18-20 listopada 2022 r. brałem udział  w szkoleniu Liderów Dialogu dotyczącym efektywnego pisania wniosków o dofinansowanie działań i przekładania swoich pomysłów na logikę projektu i język wniosków grantowych. 

---

W pierwszej dekadzie listopada 2022 r. zakończyły się prace przy ogrodzeniu cmentarza żydowskiego w Krzywczy. Prace rozpoczęte w 2020 r., zakończono kilka dni temu. Wcześniej nie zakończono inwestycji od strony północnej ze względu na przeszkody własnościowe. Wykonano również wejście z metalową bramą w miejscu wyznaczonym przeze mnie w uzgodnieniu z Urzędem Powiatowym w roku 2015.

---

Wydane zostały reprinty krzywieckich pocztówek można nabywać w sprzedaży stacjonarnej w Galerii Krzywcza 97 [Etno Izba, budynek Świetlicy w Krzywczy]. Kartka z krzywieckim muralem jest gratisowa. Można zamawiać również internetowo na adres Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

---

13 września odbyły się uroczystości związane z 83. Rocznicą Bitwy Krzywieckiej zorganizowanej przez Gminę Krzywcza i miejscowa Szkołę Podstawową. Uroczystość rozpoczęła msza święta w intencji ojczyzny i poległych w bitwie w kościele parafialnym w Krzywczy. Msza św. odbyła się pod przewodnictwem ks. proboszcza Janusza Wilusza, homilię wygłosił Ks. płk Władysław Maciej Kozicki kapelan garnizonu Przemyśl, w koncelebrze uczestniczył pochodzący z Reczpola ks. kpt dr Stanisław Pawłowski proboszcz parafii Wojskowej w Szczecinie. Uroczystości odbywały się z udziałem Wojskowej Asysty Honorowej wystawionej przez żołnierzy 5 Batalionu Strzelców Podhalańskich oraz pocztów sztandarowych Straży Pożarnych i Szkól z terenu naszej Gminy. Po mszy św. wójt gminy Wacław Pawłowski przywitał gości i wygłosił krótkie okolicznościowe. Po wystąpieniu wójta w kilku obrazach przedstawiłem rys historyczny bitwy krzywieckiej. Był też występ słowno-muzyczny w wykonaniu uczniów Szkoły Podstawowej im. 11 KDP w Krzywczy oraz przemówienia zaproszonych gości.

Następnie zebrani przeszli pod Pomnik Obrońców Ziemi Krzywieckiej, gdzie w asyście wojskowej i kompani honorowej WP został odczytany apel pamięci, została oddana salwa honorowa, złożono kwiaty i zapalono znicze. Uroczystość zakończyła okolicznościowa wystawa poświęcona bitwie krzywieckiej w EtnoIzbie i Świetlicy Wiejskiej przygotowana przez p. Dachnowiczów. <<FOTORELACJA>>

---

Projekt „Krzywiecki mural" powstał na budynku Apteki  w centrum Krzywczy. Wykonali go bezpłatnie  artyści z grypy TE7EM: Hanna Michalska-Baran (Warszawa), Zbigniew Knapczyk (Kraków), Bożena i Wiesław Skibińscy (Przemyśl) oraz Jerzy Cepiński i Mariusz Kościuk z Przemyśla.

W centralnej części muralu znajdują się realistyczne wizerunki 3 postaci związanych z historią Krzywczy - tj. Ksiądz katolicki – Władysław Solecki, Rabin – David Uhri i ksiądz greckokatolicki Iwan Kalimon, którzy w początkach XX w. do wybuchu wojny przewodzili trzem wspólnotom religijnym. Razem współpracowali, szanowali się [Księża byli szwagrami], wspólnie witali biskupów, nie było między nimi większych sporów. Ale to również wspomnienie wielkości przedwojennej Krzywczy, gdzie mimo różnorodności narodowej, miejscowość rozwijała się gospodarczo: około 20 sklepów, cotygodniowe targi, jarmarki oraz kulturowo rozwój różnych organizacji, barwne liczne uroczystość.

W tle jest "teraźniejszość" -  mnogości małych, uproszczonych sylwetek współczesnych ludzi - zarówno anonimowych, ale także autorów muralu i ludzi związanych ze współczesną Krzywczą.

Prace nad muralem trwały  w dniach 16 -19 VII 2022 r. 19 lipca odbyła się skromna uroczystość otwarcia muralu Krzywcza - Trzy Kultury, w centrum miejscowości, z udziałem wójta gminy Wacława Pawłowskiego i burmistrza Dubiecka Jacka Grzegorzaka. Ważne były podziękowania dla artystów, którzy bezpłatnie wykonali mural, zarówno od władz jak i mieszkańców miejscowości. Uroczystość uświetnił koncertem ostatni krzywiecki skrzypek, 92 letni Józef Trawnicki.

Serdeczne podziękowanie również dla właścicieli budynku Barbarze i Stanisławowi Hyżym, za okazaną życzliwość i Maciejowi Barszczewskiemu za ufundowanie farb.

Kuratorem projektu był piszący te słowa Piotr Haszczyn.

Fotogaleria 1

Fotogaleria 2

Fotogaleria 3

---

16 maja 2022 r. zastałem zaproszony do Forum Dialogu. Jest to najstarszą polską organizacją pozarządową zajmującą się działalnością na rzecz zbliżenia pomiędzy Polakami, a Żydami. Forum Dialogu wspiera osoby zajmujące się lokalną pamięcią o społeczności żydowskiej, dbaniem o żydowskie dziedzictwo swoich miejscowości, edukacją o historii i kulturze żydowskiej. Lider Dialogu w Krzywczy

---

"Kryształowy generał" Bronisław Prugar- Ketling bo o nim mowa wpisał się również w historię Babic i Krzywczy. Do Babic przyjeżdżał do wujka-proboszcza ks. Wojciecha Prugara, który był jego opiekunem, wychowawcą, autorytetem oraz finansował jego studia prawnicze. Tu prowadził działalność niepodległościową, w 1914 r. założył Drużynę Bartoszową i nią kierował. A Krzywczę z 11 Karpacką Dywizją Piechoty bronił przed Niemcami w 13 IX 1939 r. O jego losach w obszernej biografii możemy przeczytać w książce pochodzącego z Babic Huberta Seńczyszyna pt. Generał dywizji Bronisław Prugar- Ketling. 

7 stycznia 2022 r. w krzywieckiej Etno-Izbie odbyła się promocja rzeczonej książki zorganizowanej przez p. Małgorzatę i Janusza Dachnowiczów. Autor w obszernym wystąpieniu przedstawił życiorys Generała z dużym naciskiem na jego związki z ziemią krzywiecką. Odsłonił również genezę i kulisy powstania pozycji, która wpisuje się w życzliwą pamięć o Generale, dla którego Polska była najważniejszym wymiarem życia.

 

Piotr Haszczyn

Zapraszamy na blog  - http://krzywcza.blogspot.com/

Szczegóły

 ŻYCZENIA ŚWIĄTECZNE 
      Z MIEJSCOWOŚCI BABICE, POŁANKI, SKOPÓW

Praca napisana przez uczniów

Szkoły Podstawowej w Babicach

pod kierunkiem P.Haszczyna.

Rok szkolny 2002/2003 

 

 

WIERSZYK

  

Byłem w kościele

widziałem wesele

Jak panna Maria dziecię trzymała

Ja to dziecię noszę

państwo o kolędę proszę.  

Agata Pytlowana

Nauczyłam się od taty.  

 

 

NA SZCZĘŚCIE NA ZDROWIE 

Na szczęście na zdrowie na tą wigilię

żeby wam się mnożyło

w każdym kątku po dzieciątku, a na piecku troje. 

Praca; Agata Pytlowana.

Źródło; Od dziadzia Bolesława Pytlowanego lat 73. 

 

 NA WIGILIĘ 

Niepojętna nowina rozchodzi się po świecie,

że Panna Maryja rodzi boskie dziecię.

Wszyscy się radują Gloria, Gloria.  

Niebieska brama się chwieje,

to boskie dzieciątko się śmieje.

Śmieje się matula kochana

 i karze winszować do samego rana. 

NAPISAŁA: Agnieszka Sosa

ŹRÓDŁO: Jacek Kurasz – od wujka  

 

 

WIGILIA ŚWIĄTECZNA. 

Nim gwiazdka zabłyśnie nim święta przeminą

Niech wam błogosławi Maryję z dzieciną.

Niech wam szczęście sprzyja a nowy rok pogodnie mija. 

Niech wam miło czas upływa wśród pogodnych świąt

Obowiązki własne kłótnie precz w kąt.

Cieszcie się Bożą Dzieciną, co przyszła na świat.

Przynieście jej nieszczęścia

Człowiek człowiekowi niech będzie jak brat.  

ŹRÓDŁO;MAREK ZALESKI. OD CIOC LAT 50

 

WIGILJA

Śliczna lelija w ogrodzie zakwita

Najświętsza Maryja Jezusa wita.

Witam cię Panie na to śniadanie,

będzie rybka z miodem

i orzechy dla waszej pociechy. 

Jezus maluśki pogubił pieluszki,

a ja te pieluszki znachodzę,

a was państwo o kolędę proszę.  

OD Marka Zaleskiego.

Napisała Anna Wojciechowska. 

 

WIGILIA   

Śliczna lilia w ogrodzie Zakwita

Panna Maryja Józefa wita, witaj witaj

Na śniadanie będzie rybka z miodem

nie umrzesz z głodu Pan Jezus malutki

pogubił pieluszki my  je pozachodzili,

gospodarzy o kolędę prosili.

Praca: Kamil Radio 

 

NA BOŻE NARODZENIE 

Śliczna lilia w ogrodzie zakwita,

Maryja Panna Józefa wita,

witam cię Panie na to śniadanie

będzie rybka z miodem i orzechy

dla waszej pociechy.

Pan Jezus maluśki pogubił pieluszki,

 ja te pieluszki znachodzę

i wam przynoszę

a was państwo o kolędę proszę.  

Maciej Wojdyło

Nauczyłem się od kolegi.

 

 WIGILIA 

Śliczna Lelija w ogrodzie zakwita

panna Maryja dzieciątko wita

witaj, że witaj na to śniadanko

będzie rybka z miodem

nie umorze głodem 

Pan Jezus malutki pogubił pieluszki

a ja te pieluszki poznoszę i o kolędę proszę. 

Praca: Paweł Lekki  

Źródło: Jadwiga Seńczyszyn

 

NA TRZECH KRÓLI

My jesteśmy trzej królowie

trzej królowie monarchowie

przybywamy od zachodu

i składamy dary Bogu

mirę, kadzidło, złoto. 

Od siostry Anny Fedyk

Ewa Fedyk.

 

WIERSZ 

Bóg w żłobie leży,

oto się raduje,

świat się weseli,

niebo się trynfuje,

wieczna monarcha,

król nad królami

leży wiązka siana

między bydlętami.

Boga mocy,

Boga proszę

życzę dużo zdrowia szczęścia,

a po stu letnim życiu koronę w niebie Amen.   

Od brata

Mirosława Kwasiżur.

Napisała Ewelina Kwasiżur.  

 

WIGILIA

Betlejemskie pole śpi

nad polem gwiazda lśni.

z nieba ku dolinie

jasny anioł płynie

i szczęśliwą głosi nowinę. 

Spoza siedmiu rzek i gór.

Jedzie złoty dwór

trzej królowie niosą

złoto mirę i kadzidło  

Praca: Jarosław Marzec.

Źródło: Nauczyłem się wiersza od Dziadka Józka Marca ma lat 64.  

 

NA WIGILIĘ   

Gdy pan Jezus się narodził to

Nie miał łóżeczka musiała go

Matka włożyć do łóżeczka

bo mieszkali w biednej szopce

Gdzie owieczki spali i tu właśnie

się narodził Jezus mały.  

Praca Łukasz Maślak

 

WIGILIA  

Nim gwiazdka zabłyśnie,

nim święta przeminą 

niech wam błogosławi Maryja z dzieciną,

Niech wam szczęście i zdrowie sprzyja,

a nowy 2OO3 rok spokojnie  mija. 

Od mamy Kazimiery Solik

Magdalena Solik  

 

WIGILIA

Niech ta gwiazdka Betlejemska, 

która świeci dziś o zmroku 

doprowadź was do szczęścia

w nadchodzącym nowym roku.  

Od mamy

Magdalena Solik    

 

NA WIGILIĘ   

 

Byłem w kościele,

Widziałem wesele,

Jak Panna Maryja trzymała dziecię,

A ja to dzieciątko noszę

i państwa o kolędę proszę  

Od kolegi ze Skopowa

Marcin Bugiel  

 

 

WIGILIA  

Betlejem, Betlejem wesoła nowina, anioł leci,

Gwiazda świeci,

panna rodzi syna, ubożuchne

Dary ubogich pasterzy bez ubranka

w garści sianka dzieciąteczko leży, a przez bóstwo

przez swoje ubóstwo, naucza iść życia

drogi z miłosierdziem dla ubogich.  

Nauczyłem się od mamy

Napisał Marek Jureczko

 

 

WIERSZYK

Byłem w kościele widziałem wesele.

Jak panna dziecię trzymała.

Ja to dziecię noszę.

Państwo o kolendę proszę. 

Buś Mariusz

Nauczyłem się od taty.   

 

WIGILIA  

W stajni na sianku Jezusek mały ,

a nad nim się modli aniołek biały.

Matka Boska w białej sukience

nad swym dzieciątkiem wyciąga ręce.

Gwiazda północy śliczna lilija

Panna Maryja dziecię powija. 

W ten dzień radosny Boga chwalimy.

I o kolędę państwa prosimy!

Wiwat, wiwat już idziemy za kolędę dziękujemy! 

NAPISAŁA-Marzena Błońska.

ŹRÓDŁO-Mateusz Chruścicki -z gazety

 

NA WIGILIĘ

 

Betlejemskie pole śpi

 nad pole gwiazda lśni.

Z nieba ku dolinie jasnej

Anioł płynie

 i szczęśliwe Głosi dni. 

Spoza siedmiu rzek i gór.

Jedzie, jedzie złoty dwór

Trzej królowie jadą złoto

Mirrę kładą.

Pastuszy ich wita chór.   

Praca: Miłosz Buć

Źródło: Józef Buć     

 

WIERSZ   

Nim gwiazdka zabłyśnie

Nim święta przeminą

Niech wam Maryja z Dzieciną błogosławi

Niech wam zdrowie sprzyja

i nowy rok 2002 radośnie mija.   

Źródło; Z kartki świątecznej .

Praca Natalia Kołcz Od Cioci  

 

 NA WIGILIĘ   

Nim gwiazdka zabłyśnie,

Nim święta przeminą,

Niech wam błogosławi,

Maryja z dzieciną,

Niech wam szczęście sprzyja,

A nowy rok pogodnie mija. 

Praca: Piotr Jurkiewicz,

Od - Marka Zaleskiego    

 

 

NA WIGILIĘ 

Jak obyczaj każe stary

według ojców naszej wiary

Pragnę złożyć wam życzenia

w dzień Bożego Narodzenia.

A ta gwiazda betlejemska

która świeci wam o zmroku

Niech prowadzi was do szczęścia

w nadchodzącym nowym roku.  

Praca: Piotr Jurkiewicz

Od babci 

 

 

NA WIGILIĘ  

Staropolskim obyczajem,

kiedy w wigilię gwiazda wstaje,

Rok zaś cyfrę zmienia,

wszyscy wszystkim ślą życzenia,

Przy tej pięknej sposobności

 i ja życzę wam radości,

Żeby się darzyło,

z roku na rok lepiej było.   

Wierszyk z kartki świątecznej

Skopów Przemysław Mezgier      

 

NA WIGILIĘ  

Wstańcie, wstańcie państwo mili,

Bóg się rodzi w każdej chwili,

Złota gwiazda płonie

co zaświeciła w dalekiej stronie,

Pośpieszcie wszyscy do stajenki,

Gdzie Bóg zrodzony z przeczystej panienki,

Aniołowie go witają

gloria , gloria mu śpiewają.  

Od kolegi

Skopów Przemysław Mezgier 

 

NARODZINY JEZUSA  

Kiedy się narodził Pan Jezus maluśki

zajaśniała śliczna gwiazda noc daszkiem stajenki

Wierni trzej Królowie gdy ją zobaczyli,

że narodził się Pan Jezus, w tym się domyśli

Wzięli podarunki i ruszyli w drogę by pokłonić się dzieciątku,

które było Bogiem mały

Jezus do nich wyciągnął rączkę

mój synek was bardzo kocha powiedziała Matka Święta 

Napisała  KAROLINA WOLARZ.

Źródło: HALINA LACH LAT 40 Od KAMILA LACHA   

Szczegóły

Cały rok 1998 był w historii krzywieckiej parafii wyjątkowy, gdyż 17 II został ogłoszony przez dziekana dubieckiego Rokiem Jubileuszowym. Tego dnia 600 lat wstecz powstała w Krzywczy parafia, jedna z pierwszych w nowoutworzonej kilka lat wcześniej diecezji przemyskiej. To czas wielu przedsięwzięć materialnych i duchowych, ale o tym możemy poczytać w Biuletynie wydawanym z tej okazji.[Biuletyn KLIKNIJ]

8 IX 1998 r., podczas odpustu parafialnego, to kulminacja Roku Jubileuszowego. W tym dniu przybył do parafii ks. abp Józef Michalik i odprawił oraz wygłosił homilię z okazji jubileuszu. Przybyło też wielu księży, którzy pracowali w parafii oraz z dekanatu dubieckiego i innych gości. Kościół chyba po raz ostatni pękał w szwach, bo zgromadziła się cała parafia od Reczpola po Ruszelczyce i od Średniej po Kupną.

Wydarzenie to zarejestrował na kasecie VHS Ryszard Pinda. Kilka lat temu on też przekazał mi zarejestrowane to wydarzenie w formacie cyfrowym. 

Film chociaż w nie najlepszej jakości jest już dziś bardzo wartościowy. Bowiem utrwalił ludzi, którzy wtedy jeszcze żyli z proboszczem parafii ks. Stanisławem Sroką na czele. Wiele osób może się na kadrach filmu odnaleźć jako dzieci lub młodzież. Wzruszającym wydarzeniem jest utrwalony obraz procesji z wieloma feretronami, to na pewno ostatnia taka procesja. Warto przypomnieć sobie mocny śpiew ludzi, wygląd kościoła i jego wystrój.

Film jest podzielony na cztery części po około 30 min. każda.

Piotr Haszczyn [grudzień 2021]

 

Część 1

https://www.youtube.com/watch?v=SoODJan_7Vo

Część 2

https://www.youtube.com/watch?v=FfAVROkg0gs 

Część 3

https://www.youtube.com/watch?v=6I3Hi30rqiY 

Część 4

https://www.youtube.com/watch?v=52umqU_vVRo

 

Zapraszamy na blog  - http://krzywcza.blogspot.com/

Szczegóły

Wydarzeniem roku 1936 był Kongres Eucharystyczny, który odbył się w Przemyślu. Jedna z relacji opowiada o tym jak dziatwa szkolna z nauczycielką z Reczpola udała się wozami [oczywiście z kołami drewnianymi] na główną uroczystość do Przemyśla. Udział w uroczystości był ważny, ale po Kongresie zadaniem dla duszpasterzy i wiernych było rozwijanie kultu Serca Pana Jezusa. Stąd też prawie w każdej miejscowości, przy tej okazji, budowano kapliczkę, w której umieszczano obraz Serca Pana Jezusa z tekstem: Poświęcenie Boskiemu Sercu Zbawiciela Gromady i tu była nazwa miejscowości.

Z tej okazji wybudowano kapliczkę w Krzywczy [koło cmentarza], w Reczpolu dwie i w Średniej i może gdzieś jeszcze.

Na Reczpolu ludzie zdążyli się przy tej okazji porządnie pokłócić. Zebrano pieniądze na kapliczkę i wtedy rozgorzała dyskusja, gdzie ją wybudować w Górnej czy Dolnej części Reczpola. Kłótnia trwała chwilę wreszcie ustalono, że Góra Reczpola wybuduje swoją, a Dół swoją kapliczkę tak też się stało. Inaczej było w Średniej tu w górnej części miejscowości ludzie żyli w takiej zgodzie, że Rusin razem z Polakami wybudowali, jakbyśmy dziś powiedzieli Kapliczkę Ekumeniczną. Zakupili przy tej okazji obraz i poświęcili Gromadę Boskiemu Sercu Zbawiciela. Potwierdzeniem tego faktu jest informacja na karteczkach po prawej stronie obrazu w języku ruskim, po lewej w języku polskim.

Kapliczka w Średnie, typ - murowana wnękowa, wybudowana na planie kwadratu z kamiennym fundamentem i ceglaną nadbudową o wysokości ok. 2,5 m, zwieńczona dachem dwuspadowym, kryta czerwoną dachówką. Przez wiele dziesiątek lat kapliczka była otoczona kultem i opieką mieszkańców tej części miejscowości. Niestety lata płynęły, a dla ozdoby posadzono obok kapliczki świerki, które okazały się dla niej nieszczęściem. Korzenie jednego z nich  podniosły ją na tyle, że coraz bardziej się przechylała. W 2019 r. Urząd Gminy z wójtem na czele obiecywał jej remont. Jednak Wojewódzki Konserwator Zabytków nie wyraził zgody na wybudowanie jej od nowa, ale jedynie na remont. Ten problem był ponad możliwości techniczne urzędu. Ale niespodziewanie we wrześniu powoli daszek kapliczki „z niewiadomych powodów” zaczął się walić, a 18 września 2021 "Krzywa kapliczka" w Średniej nie miała już dachu.

O tym fakcie informowałem na profilu Krzywcza Trzy Kultury na facebooku, wysłałem też pismo do Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z prośbą o wyjaśnienie sytuacji. Ponieważ z uzyskanych informacji wynikało, że władze są chętne do remontu, właściciel posesji nie robił przeszkód, ale Wojewódzki Konserwator Zabytków czyni w tej kwestii jakieś przeszkody [Remont, a nie budowa od nowa]. Nie wiem ile było w tym mojej zasługi, ale ostatecznie dość szybko zdecydowano, że kapliczka zostanie rozebrana i postawiona w innym miejscu.

  

Do prac przystąpiono natychmiast, pod koniec września kapliczka była już rozebrana. Jednak nie poszło łatwo. Okazało się, że poza dachem pozostała część była w bardzo dobrym stanie. Robotnicy nieźle się napracowali, by ją wyburzyć. Fakt ten potwierdza, że nie dokonano właściwej oceny stanu obiektu i zbyt pochopnie zdecydowano o jej rozebraniu. Ale stało się trudno.

Budową nowej kapliczki na podstawie obszernej dokumentacji podjął się pan Jan Klimko z Reczpol, a pomagali mu Ireneusz Sitniki i  Piotr Iwaszko ze Średniej. Kapliczkę na betonowym fundamencie wybudowano przede wszystkim z pustaka. Użyto również część kamieni ze starej kapliczki. Ekipa Budowlana Urzędu Gminy Krzywcza wykonała prace budowlane bardzo solidnie z wiernym odtworzeniem poprzedniej konstrukcji. Zaś prace wykończeniowe, wykonał pan Marcin Wojdyło: tzn. tynkowanie, malowanie, konstrukcja dach, układanie kostki inne prace wykończeniowe. Trzeba dodać, że był wspomagany zachętą i pomocą fizyczną przez mamę panią Irenę Wojdyło, która też przez wiele lat opiekuje się kapliczką. Dach został pokryty odczyszczoną dachówką ze starej kapliczki, a efekt bardzo dobry – wierna replika starej kapliczki. Dla podkreślenia tego na tylnej ścianie obiektu napisano dwie daty 1936 [Napis na starej kapliczce] i 2021.

 

Na koniec trzeba podziękować Urzędowi Gminy w Krzywczy z panem wójtem na czele, że kapliczka stoi. Również należy podziękować budowniczym, że w szybkim tempie z wielkim zaangażowaniem i pietyzmem przystąpili do jej odbudowy i niech stoi jak najdłużej Ekumeniczna Kapliczka – Bogu na chwałę ludziom na pożytek.

 

Piotr Haszczyn [grudzień 2021]

Za przekazane informacje i zdjęcia dziękuję pani Iwonie Świgoń.

Zapraszamy na blog  - http://krzywcza.blogspot.com/

Szczegóły

Zbliża się kolejna rocznica obchodów Święta Odzyskania Niepodległości. Jak co roku, jak Polska długa i szeroka odbędą się uroczystości, akademie pochody i imprezy towarzyszące. Zapewne i w Krzywczy oraz na terenie naszej Gminy będą imprezy przypominające tą dziejową rocznicę. Ostatnio natrafiłem na ciekawe materiały, jak ta rocznica była obchodzona w naszej miejscowości w okresie przedwojennym. Chociaż już w okresie zaborów uroczystości patriotyczne również się odbywały. Pisałem o tym w artykule pt. Obchód Narodowy sprzed ponad 100 laty. Pierwsza zachowana relacja obchodów jeszcze Święta Zmartwychwstania Polski pochodzi z roku 1928 r. oto jej krótki opis:

Obchody w dniu 10 XI 1928 r. rocznicy Zmartwychwstania Polski. W programie nabożeństwo w kościele i zasadzenie drzewek wolności, przez dzieci szkole przed południem, zaś po południu pochód głównymi ulicami Krzywczy i przedstawienie, które odbędzie się na organistówce. Jako punkt.

I Krótkie słowo wstępne.

II Wykład demonstrowany - teksty z pisemka szkolnego "Płomyk".

III Pieśni narodowe i deklamacje.

IV Żywy obraz - Modlitwa po Zmartwychwstaniu Polski.

V Krakowiak na 4 pary jako na zakończenie.

Postanowiono zaprosić: ks. Władysława Soleckiego, P. Bocheńskiego, P. Gustawa Rydza, P. Franczaka i P. Nessela

 

Bardzie rozbudowane, bo trzydniowe uroczystości odbyły się w roku 1933. Oto jej relacja:

 

Postanowiono, iż uroczysty obchód rocznicy Odzyskania Niepodległości Państwowej, zacznie się 10 listopada wieczorem capstrzykiem zorganizowanym przez młodzież Związku Strzeleckiego, w którym ma wziąć udział młodzież szkolna. [ Na zdjęciu uczniowie Szkoły w Krzywczy z nauczycielami]

W dniu 11 listopada odbędzie się uroczyste nabożeństwo w świątyniach obydwu obrządków. Podczas nabożeństwa w kościele pieśni chóralne wykona miejscowa młodzież wraz z liczną dziatwą szkolną. Bezpośrednio po nabożeństwie wszystkie dzieci szkolne wezmą udział w defiladzie, którą urządzą miejscowe organizacje pod przewodnictwem Związku Strzeleckiego. Defilada przejdzie pod budynek szkolny, gdzie pod strojnie przybranym portretem Marszałka Józefa Piłsudskiego wygłoszone będą przemowy, deklamacje oraz śpiewy. Poranek ten będzie urządzony staraniem dziatwy szkolnej członków Strzelca dla szerokiej publiczności.

W niedzielę 12 listopada wieczorem odbędzie sie koncert z okazji rocznicy. Akademia urządzona również staraniem dzieci szkolnych.

Na program akademii złożą się następujące punkty:

1.Słowo wstępne przygotowane przez starszą uczennicę.

2.Deklamacja chóralna wykonywana przez uczniów kl.V.

3.Obrazek sceniczny wykonywany przez dzieci kl.II.

4.Śpiew chóralny dzieci szkolnych.

5.Gimnastyka rytmiczna uczennice kl.II.

6.Sztuczka sceniczna starszych dzieci.

7.Marsz w strojach narodowych, odtańczony przez dzieci starszych roczników.

8.Żywy obraz.

9.Odśpiewanie roty

 

Patrząc z perspektywy czasu nie łatwo dojść do wniosku, że dzisiejsze uroczystości wypadają bardzo blado do tych sprzed lat. Zapewne jednym z powodów jest fakt, że nie doceniamy wagi niepodległości, spowszedniała wielu, ale czy została nam dana na zawsze?

Piotr Haszczyn [listopad 2021]

Zapraszamy na blog  - http://krzywcza.blogspot.com/

Szczegóły

Jest rok 1968 i kto by pomyślał, że ponad pół wieku temu w krzywieckiej świetlicy odbyła się profesjonalna wystawa prac plastycznych  zorganizowana przez Muzeum Ziemi Przemyskiej. Wydarzenie wielkiej wagi, ale jak podkreślił Antoni Kunysz zabrakło przedstawiciela Gminnej Rady Narodowej. Ale jak doszło do tej wystawy otóż jedna z malarek Olga Ardan Była związana więzami rodzinnymi z wieloletnia poczmistrzynią Antoniną Baran z tego względu była dość częstym gościem w Krzywczy. Z czasem na "letnisko" do Krzywczy przyjeżdżała całkiem spora grupa artystów plastyków, która wypoczywając uwieczniała w różnych technikach, krajobrazy, obiekty sakralne i starą zabudowę Krzywczy oraz okolicznych wiosek. Jak możemy wyczytać w cytowanym artykule, który w całości można przeczytać poniżej, w wystawie poplenerowej były prezentowane prace następujących artystek: Olgi Ardan, Ewy Grzybowskiej, Jadwigi Chomickiej- Krajewskiej i Janiny Walas. Tak do końca nie udało mi się ustalić, gdzie znajdują się prace z tej wystawy. Kilkanaście jest w prywatnych zbiorach mieszkańców Krzywczy, a reszta być może  w Muzeum Ziemi Przemyskiej. Jak na razie po wystawie poplenerowej w Krzywczy możemy przeczytać artykuł i zobaczyć zdjęcie przed drzwiami świetlicy. Przy okazji przypominam biografie artystek związanych mocno z Krzywczą Olgę Ardan i Janinę Walas.

 

 

Piotr Haszczyn [listopad 2021]

Zapraszamy na blog  - http://krzywcza.blogspot.com/

Szczegóły

Kilka lat temu ukazała się ciekawa publikacja Tomasza Tomaszka z Politechniki Rzeszowskiej pt. Ikonostas cerkwi w Babicach (Gmina Krzywcza) - Analiza konserwatorska.

Praca zawiera opis ikonostasu z babickiej cerkwi, opis i zdjęcia ikon oraz stan ich zachowania Czytaj