Artystka rozmiłowana w Krzywczy
Okres lwowski
.JPG)
Urodzona 25.VIII.1920 r. w Jarosławiu pow. Przemyśl. Rodzice Jan i Stefania z d. Biga. Lata dzieciństwa i młodości spędziła we Lwowie, gdzie mieszkała z rodzicami i bratem Jerzym do czasu repatriacji. Po ukończeniu szkoły powszechnej kontynuowała naukę w Gimnazjum Państwowym im. Królowej Jadwigi. Mając zamiłowanie do malarstwa rozpoczęła studia w Instytucie Sztuk Plastycznych we Lwowie w 1938 r. ucząc się fachu u profesorów tak znanych jak: Thulie – historyk sztuki, Kosibowa – tkanie gobelinów, Wnuk i Starzyński – podstawy rzeźby. Gajewski - malarstwo, Michalak. Po wybuchu wojny będąc po okupacją rosyjską kontynuowała studia w utworzonym przez Rosjan Instytucie Plastycznym o nazwie Chudożne Uczyliszcze do 1941 r. W ostatnich dniach okupacji radzieckiej został aresztowany i zamordowany jej ojciec – pochowany na cmentarzu Łyczakowskim.
Podczas okupacji niemieckiej pracowała w kawiarni na placu Mariackim [dawniej Dudek], naprzeciw pomnika Mickiewicza, a mieszkała na ulicy Kłuszyńskiej. Wraz z nadchodzącym frontem ze wschodu zimą 1944 r. zamieszkała w Równem koło Dukli, a następnie w Krakowie. W 1946 r. zamieszkała wraz z rodziną w Gliwicach.
Studia w Łodzi
Kontynuowała edukację artystyczną w Łodzi, gdzie od roku 1948 do dyplomu w 1952r. ukończyła Wyższą Szkołę Sztuk Plastycznych (obecnie Akademia). Otrzymała wszechstronną wiedzę artysty plastyka u profesorów tak znanych jak: Tadeusz Łodziana, Stefan Wegner,Tadeusz Łodzina, Teresa Tyszkiewiczowa. Największe wrażenie i kształt artystyczny wywarł na studentce Władysław Strzemiński - historyk sztuki. Na jego wykłady przychodziły tłumy.
Praca artystyczna
Po powrocie do Gliwic została członkiem Związku Polskich Artystów Plastyków, pełniąc funkcje Sekretarza Zarządu nieustannie, aż do likwidacji Związków Twórczych w okresie stanu wojennego - 1984r. Pracując stale na etatach jako opiekun Sztuki Ludowej Beskidu Śląskiego, jako kierownik artystyczny Kopalni Zabrze oraz w Biurze Projektów „Biprohut” jako kierownik pracowni modelowej dla Huty Katowice. Przez cały ten okres pracuje twórczo malując, rysując, projektując oraz wykonując tkaniny techniką film - druku dla Desy. Najmilszym tematem jej obrazów są kwiaty i pejzaże wiejskie, utrwala na płótnie i w rysunku portrety dzieci oraz przyjaciół.
Wystawy
Malarstwo swoje eksponowała na wielu wystawach indywidualnych i zbiorowych. Związku Plastyków, począwszy od Klubu Garnizonowego w roku 1948 w Klubie Miniatura, w Ratuszu miejskim, Galerii Politechniki Gliwickiej, na wystawie jubileuszowej, w galerii KORDEGARDA w Łazienkach Królewskich w Warszawie - łącznie w 22 wystawach indywidualnych i 28 zbiorowych. Obrazy jej znajdują się w muzeach: Przemyśla, Koźla, Katowic, Gliwic, Szwajcarii, Holandii, Czech, Francji, Kanadzie i Niemczech.
Bierze udział w plenerach międzynarodowych i krajowych, co roku. Uczestnicząc w akcjach charytatywnych, oddając obrazy na rzecz szpitali w Katowicach i Opolu, dla Fundacji.
Odznaczenia i wyróżnienia
Za swoją pracę otrzymała Złotą Odznakę ZPAP, Złoty Krzyż Zasługi oraz w 2006r. srebrny medal „Zasłużony Kulturze - Gloria Artis” nr 318 z rąk ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego - Kazimierza Ujazdowskiego, jako pierwsza laureatka tego medalu na Śląsku. 9 grudnia 2009 r. sześćdziesiąt lat pracy twórczej uczciła wystawą pt: „Piękna nasza Polska Cała” w Klubie „Perełka” w Gliwicach.
Charakterystyka twórczości
Stefan Listosz tak charakteryzuje malarstwo Janiny Walas: Posiada bardzo indywidualny ton, rozpoznawalny sposób kładzenia farb i specyficzną typową dla niej linię. Nasłonecznione pejzaże, nasycone kolorem, kojarzą się z najpiękniejszymi dniami lata. Przywodzą na myśl szczęście, miłość, są optymistyczne, radosne. Jej kwiaty i martwe natury zachwycają mistrzowskim wykonaniem, lekkością i światłem. Portrety z kolei cechuje pokazanie głębokiej prawdy o człowieku. Tkaniny są niezwykle dekoracyjne, barwne. Cała twórczość jest wysokiego lotu. Utrwala przemijanie chwil, ukazuje zmienne refleksy świetlne. W jej obrazach nie ma smutku, jest radość, spełnienie długiego i pracowitego życia.
.jpg)
Janina Walas przed wiejską chatą na Woli Krzywieckiej - stoi w środku
Związki z Krzywczą
Biografia nie byłaby pełna bez wątku krzywieckiego. Od czasów studiów we Lwowie znała się z Olgą Ardan, która miała rodzinę w Krzywczy. Za jej namową prawie każde wakacje spędzała w Krzywczy. Początkowo mieszkała u p. Kuźbidów następnie u p. Kwaśnych na Woli krzywieckiej. Aktywny wypoczynek łączyła z malarstwem. Szczególnie upodobała sobie wiejskie chaty pod strzechą malując akwarele, rzadziej obrazy olejne. W okresie od wczesnych lat 50 tych XX w. kiedy rozpoczęły się wyjazdy wakacyjne do Krzywczy powstało kilkadziesiąt prac. Niektóre z nich są w Muzeum Narodowym Ziemi Przemyskiej. Odbyła się też jedna wystawa w krzywieckiej świetlicy. Parę akwarel otrzymałem w 2012 r., kilka akwarel i obrazów olejnych jest w posiadaniu p. Kwaśnych.
.jpg)
Ulica - olej
Pejzaż Zarzeki - akwarela
.jpg)
Dom Janiny Amarowicz - rysunek
Należy dodać, że w tym okresie wiele osób świata artystycznego odwiedzało Krzywczę byli to m.in.: aktor Bogdan Baer i jego żona Iwona Zaborowska Baer- scenograf teatralny, pp. Krajewscy, Morozowie, Ziółkowscy, Garmulewiczowie i chyba najbardziej znany aktor Marian Opania oraz Adolf Forbert - operator filmowy [przyjaciel Olgi Ardan] i Jan Paweł Gawlik - b. dyr. Teatru Starego w Krakowie.
Ostatni raz odwiedziła Krzywczę we wrześniu 2012 r., kiedy miałem przyjemności osobiście się z nią spotkać, nadal mieszka w Gliwicach.
Do dziś namalowała 800 obrazów olejnych oraz niezliczoną ilość akwareli i rysunków. Jakaś część tego imponującego dorobku artystycznego jest związana z Krzywczą, za co artystce należy się serdeczne podziękowanie i pamięć.
Zmarła 28 maja 2019 r.
Piotr Haszczyn [styczeń 2014]
Zapraszamy na blog - http://krzywcza.blogspot.com/
