Uncategorised

Szczegóły

Jana Pawła Gawlika [obok zdjęcie nekrologu], poznałem w 1998 r. może nie osobiście, bo tylko rozmawialiśmy ze sobą ze 2 razy telefonicznie i wymieniliśmy korespondencję. Prosiłem go o pomoc w dotarciu do źródeł o „Ruskiej parafii”, jak się w Krzywczy mówiło ze względu na to, że był z nią rodzinnie związany. Rozmowy były długie, ale pan Jan kategorycznie twierdził, że nie za bardzo może mi pomóc bo nie posiada żadnych materiałów, a i zdjęcia też się nie zachowały. Z tego powodu namawiałem go, by napisał swoje wspomnienia, nęciło go to, ale nie obiecywał. Z jakiś powodów pan Gawlik nie darzył mnie sympatią [Chociaż się domyślam]. Odwiedził nawet Krzywczę gdzieś ok.2000 r., ale nie spotkaliśmy się. Zresztą bywał w niej, co jakiś czas odwiedzając szkołę – dawaną plebanię greckokatolicką i księdza Lorenca. Raz nawet przyjechał z Wisławą Szymborską, która mieszkała w Babickim dworze.

I oto niespodziewanie jakiś czas temu dotarłem do wspomnień J.P. Gawlika. Również tuż przed jego śmiercią poznałem jego syna Wojciecha i odwiedziłem go w Krakowie. W tym czasie pan Jan jeszcze żył, ale był już ciężko chory. Zmarł 22 marca 2017 r.

Swoje wspomnienia o przedwojennej Krzywczy J.P. Gawlik zatytułował Krzywieckie okruchy, reminiscencje, pożegnania. Jak każde wspomnienia są jego subiektywnym spojrzeniem na to, co minęło bezpowrotnie, ale zachowało się w pamięci. Są napisane piękną polszczyzną, jak na literata przystało, z mnóstwem wstawek interpunkcyjnych i nie używanych już dziś wyrazów. Tekst bardzo ciekawy, autor opisuje wiele wątków życia przedwojennej Krzywczy, szczególnie bardzo dobre stosunki wyznaniowe. Na tym tle przedstawia swoje życie i ocenę z perspektywy czasu ten świat, który już nie istnieje. Jak każde wspomnienia, rzeczywistość Krzywczy sprzed 1939 jest wyidealizowana. W rzeczywistości nie wszyscy się lubili, a oczywiste animozje między Polakami, Rusinami i Żydami istniały, choć nie przeradzały się długotrwałe konflikty. Mogę przytoczyć na to wiele dowodów. Ale taka jest nasza pamięć, że zachowujemy w niej wydarzenia przyjemne. Warto też zaznaczyć, że wspomnienia mają to do siebie, że niektóre fakty są z lekka naciągane i nie do końca zgodne z prawdą historyczną.

Tekst wspomnień został przeze mnie lekko zredagowany – dodałem tytuły rozdziałów i dopiski w nawiasach kwadratowych oraz zdjęcia. Ale przenieśmy się w świat, który już nie istnieje, tak jak świat naszego dzieciństwa, tych którzy wychowali się w Krzywczy też już nie istnieje.

Piotr Haszczyn [marzec 2021]

 Zapraszamy na blog  - http://krzywcza.blogspot.com/

 

Jan Paweł Gawlik

 

KRZYWIECKIE OKRUCHY, REMINISCENCJE, POŻEGNANIA

 

Rodzinna tajemnica

Z Krzywczą związany byłem od zawsze, Od zawsze, to znaczy od wczesnego dzieciństwa, wiadomo było bowiem, że mieszka tam moja ciotka Olga, siostra Taty, żona miejscowego proboszcza ks. Jana Kalimona [Na zdjęciu obok rodzina ks. Kalimona i być może autor wspomnień przed plebanią], i daleka kuzynka /lub związana z nim podobnym stopniem pokrewieństwa/ drugiego krzywieckiego proboszcza, ks. Władysława Soleckiego. Jasne jest przy tym - jasne i naturalne - że w tym stanie rzeczy jeden z tych kapłanów musiał być wyznania grecko-katolickiego, które nie wymaga od swoich księży zachowania celibatu, drugi zaś, ów daleki krewny - księdzem rzymskokatolickim. Tak więc spokrewniony byłem z obydwoma proboszczami, ale przemieszkiwałem /i to przemieszkiwałem często/ na "ruskiej plebanii", prowadzonej jednak całkowicie po polsku, w polskim języku i tradycji kulturowej, i to nie tylko dzięki niewątpliwej polskości mojej ciotki, ale także dzięki lwiej w tej materii przewadze domowników. Mieszkała tam stale babcia Helena, a cała rodzina drugiej siostry Ojca, Janiny,  zamężnej ze Stefanem Hankiewiczem, sędzią Sądu Apelacyjnego w Katowicach i matką dwu ostrych, dorodnych młodzieńców, Adama i Staszka, również była polska. Rodzina ta wprawdzie nie mieszkała w Krzywczę, bywała tam jednak regularnie na wakacjach, a to, co działo się wówczas towarzysko i siłą rzeczy, obyczajów, miało znaczny wpływ na barwę i treść tego domu.

Tak więc problem narodowy przed II wojną światową w "ruskiej" plebanii w ogóle nie istniał. Nie istniał on również na "polskiej" plebanii, u wujka Władka Soleckiego, który, acz nader surowych obyczajów nie miał w tej materii żadnych zahamowań. Jego plebania ponadto, podobnie jak jej "ruska" siostrzyca, podczas wakacji opanowana była każdorazowo przez bliską wujowi rodzinę Markiewiczów ze Lwowa. Stał na jej czele wspaniały skądinąd, majestatyczny pan, Prezes Wyższego Urzędu Górniczego we Lwowie, były szef górnictwa naftowego. w zagłębiu drohobycko-borysławskim, wuj Aleksander /dr inż./, żonaty z ciotką moją, Zofią, ojciec dwóch dorodnych synów: Janka /Siunka/ i Jerzego oraz polonistki Marysi, niefortunnej kopii swojej matki. Kuzynka Marysia zaczynając z wysoka, obiecująco i ambitnie, w drugiej połowie lat siedemdziesiątych w głębokiej nędzy kończyła żywota w naszym rodzinnym Lwowie, gdzie mimo zaproszeń i namów braci żyjących jeszcze wówczas i to dostatnio w Anglii, pozostała jako niezłomna strażniczka grobów i w zaszczytnej randze medsestry - groszowo opłacana opiekunka lwowskich syfilityków różnych nacji.

Krzywcza dzieciństwa

Ale wówczas, przed wojną, wszystko to było jeszcze daleko, nie do wyobrażenia [ Na zdjęciu obok J.P. Gawlik]. Żyliśmy w istocie nader jeszcze blisko XIX wieku, w szczególnym, galicyjsko-prowincjonalnym klimacie, w społeczeństw: trójreligijnym i trójkulturowym, bo i Żydzi składali się również na soczystość tego obrazu. A że i do okolicznych dworów obficie zjeżdżała na wakacje akademicka głównie młodzież różnej płci, zainteresowań i temperamentów więc włóczyło się to bractwo z dworu do dworu, z plebanii na plebanię, zapewne nie bez wpływu na sumę swoich życiowych doświadczeń, a może nawet i kształt przyszłych rodzin. 

W całości więc krzywieckiej - a miałem tam liczne kontakty, znajomości i przyjaźnie na różnych szczeblach — było to życie rozwarstwione, podległe surowej społecznej hierarchii. Na samej górze właściciele ziemscy ze swoim środowiskiem, gośćmi i rodzinami, "dziedzice” z najbogatszym w okolicy właścicielem złącznych krzywieckich dóbr panem Bocheńskim /imienia niestety nie pamiętam, ale leży na krzywieckim cmentarzu, więc łatwo sprawdzić/ oraz paru okolicznych wsi z Wolą i Średnią włącznie. Dalej państwo Radomyscy z Babie i Romanowscy z Ruszelczyc. Z mocno już dojrzałą latoroślą Radomyskich w pierwszej połowie lat siedemdziesiątych spotkałem się w polskiej sekcji londyńskiej centrali BBC, a któryś z Romanowskich /starszego tym razem pokolenia/ był podobno poetą i nawet własnym sumptem wydał jakiś tomik opisujący urodę Ruszelczyc. Dzieła tego nie czytałem, słyszałem o nim jedynie. Ale gdzie Babice, San, tamte lata, a gdzie „mocarstwowy, dumny Aldwych...

Z Radomyskimi miałem ponadto kontakt ważniejszy, chociaż całkowicie, metafizycznie wręcz irracjonalny. Oto w połowie lat trzydziestych - dzieciak przywieziony z Krzywczy jako bagaż lub utrapiony dodatek do wcześnie umówionej wizyty w Babicach - od nich właśnie dostałem w prezencie blaszane pudełko po herbacie „Batavia" a w nim dziesiątki znaczków z całego bez mała świata. Australia, Togo, Przylądek Dobrej Nadziei, Jamajka, USA, Egipt, Italia... Nagle otworzyły się przede mną nieprzeczuwane  perspektywy, kraje, kontynenty. Nagle, wsparta obrazami, uruchomiła się wyobraźnia.

Oczko niżej, ale prawie równorzędnie z dworami, sytuowały się plebanie - ale już w zależności od klasy swoich gospodarzy i ich powiązań społecznych. Dalej plasowała się miejscowa inteligencja, a więc poczta czyli niezapomniana Tosia w różnych epokach stale na straży i w służbie Instytucji - i dwie jej krewne: Maniuta i Irena Mrozówny. Dalej nauczyciele, osiadli tu na stałe emigranci z miast /radca Sztroner np./, nieco z boku Policja, zamożniejsi kupcy i ludzie o ciekawej biografii i bogatej osobowości.

Rządca Rydz

Na przykład rządca krzywiecko-wolskich i położonych na Średni dóbr Bocheńskich pan Rydz [Na zdjęciu August Rydz], bardzo przyjazny, szykowny i z fantazją pan. Objeżdżał on obszerne włości swoich mocodawców elegancką bryczką doglądając karbowych i ludzi pracujących w polu. Jeździł zawsze z nieodłącznym sztucerem /lubił polować/, a w mojej świadomości pozostał osobą nieporównanie bardziej światową, sportową i wszystkomogąca niż zapyziały, stary, niezupełnie dobrze kontaktujący ze światem właściciel dworu. Zdarzało się nam /!/ w gęstwinie okalających San zarośli zasadzać się na jastrzębie i myszołowy wystawiając na wabia potężnego puchacza, którego ten krzywiecki nemrod hodował w tym celu — wielkie, groźne, do sowy podobne ptaszysko. Strzelał wyśmienicie i na 300 - 400 metrów trafiał zawsze stojącą czaplę. Bardzo mi to imponowało, chociaż dziś miałbym już w tej sprawie inne odczucia. Ale życie zwierząt nie było tu w cenie i tak codziennie do krzywieckiego rebego podlegli mu wierni, głównie słabszej połowy rodzaju, zanosili różne skrzydlate ofiary, a ten -na ścięcie przyległej do swojej chaty, nad rzeczką, blisko już młyna, dokonywał rytualnego uboju. Było to zapewne zgodne z przykazaniem, ale trwało długo i najpewniej nie zachwycało najbardziej zainteresowanych. Sporo dalej zaś od strony Błoń na granicy zabudowań, nad tą samą strugą stała -  niewielka, powszechnie dostępna ubojnią gdzie szlachtowano amatorsko, bo najczęściej osobiście, świnie, krowy i cielęta, a co najmniej na połowę m niosły się odgłosy tej poruszającej działalności. Na plebanii zaś, co najmniej raz w tygodniu ciotka Olga wydawała wyroki na kolejne kaczki, gęsi lub kurczęta i chociaż czyniła to podobno z ciężkim sercem drób jadaliśmy chętnie i w dobrym wydaniu. Teraz, gdy podaż porcjowanego mięsa zdaje się przewyższać popyt mało kto pamięta, że nie tworzy się ono w fabryce, tylko ma swoją nieodmienną, jedynie jak dotąd drogę.

Ale wracajmy do rządcy. Czasem obok mnie zasiadała w bryczce jakaś wakacyjna piękność, zaszywaliśmy się wówczas niekiedy w otulającej San gęstwinie i urządzali ukryte, wyścielane kocami stanowisko łowieckie, poczem ten artysta wysyłał mnie nieodmiennie do odległej o jakieś 2 kilometry Krzywczy po zapomniane papierosy, zapałki lub inne czekolady, ja dziwiłem się niepomiernie i dziwię nadal jak ten tak sprawny i elegancki pan mógł nie pamiętać o najpotrzebniejszych rzeczach.

Sąsiedzi Ruskiej plebanii

Ale od tej obyczajowości, która rozrosła się nam nadmiernie, przejdźmy może raczej do chłodnej, społecznej relacji, bo nie obyczajowość wydaje się najważniejsza w tych wspomnieniach, ale obraz Krzywczą, której już nie ma. A w tej przemieszanej społeczności, poddanej surowym podziałom i hierarchiom, Żydzi trzymali się  osobno. Mimo tego zaprzyjaźniony byłem serdecznie z vis a vis "ruskiej" plebani w tzw. Ulicy, nieco starszym ode mnie Mechciem - synem wdowy - krawcowej i bratem 4 marnujących się w istocie jej córek-pomocnic. Mechcio wprowadzał mnie w tajniki dorosłego życia, niestety bez udziału sióstr, ale i tak mam ich wszystkich w serdecznej, przyjaznej pamięci. Ostateczne rozwiązanie kwestii żydowskiej" wgniotło krzywiecką społeczność starozakonną w anonimowy grób, ma ona jednak ciepłe miejsce w moich wspomnieniach - tylko — świeczki nie ma gdzie zapalić...

Nieco dalej, nad rzeczką, w efektownym domu mieszkał, a w obszernej i zwykle pracującej kuźni działał krzywiecki kowal, ówczesny symbol rzetelnego trudu i wyższości człowieka nad opornym żelazem, często odwiedzany dla magii paleniska i niezaprzeczalnej ekspresji rozpalonego do białości metalu. A także dla urzekającej muzyki młotów kształtujących taką rozgrzaną materię. Najmilsze chwile spędzałem jak już wspomniałem, z rządcą, który był - i to wypada powtórzyć - osobą nieporównanie ciekawszą od własnego mocodawcy. Miałem zresztą z tym mocodawcą niemiłą przygodę, którą dla barwności zdarzenia opowiem. Otóż zapragnąłem raz łowić raki, hojnie rozmnożone na Woli w potoku przepływającym przez pola Bocheńskich [Na zdjęciu obok Emanuel Bocheński]. Aby je łowić potrzebna była jednak zgoda samego właściciela terenu - wybrałem się więc do niego, 9 albo może 11 letni obywatel, znany mu zresztą dobrze, byłem bowiem niekiedy zabierany do dworu na różne przyjęcia i uroczystości, a wuj mój, ksiądz Kalimon, regularnie grywał z nim w brydża i co najmniej raz w tygodniu czynił to z pasją do białego rana. Albo przynajmniej do bardzo późnej nocy. Wybrałem się tedy, stanąłem przed obliczem, wyłożyłem petycję, która wydawała mi się czczą formalnością, a ten dostojnik, właściciel tylu włości, nie wiem czy Państwo uwierzycie odmówił mi zwyczajnie i, jak do dziś mi się wydaje, odmówił bezczelnie.

Ale nie to wprawiło mnie w osłupienie i nie dlatego "do dzisiaj pamiętam tę scenę sprzed - wstyd napisać — 64 lub 65 laty. Pamiętam ją dlatego, że Jaśnie Pan Dziedzice, odmówiwszy, podał mi łapę całą pokrytą starczymi, wątrobianymi plamami, które dzisiaj sam hoduję. Łapę obficie porosłą grubym, rudosiwym włosem. A gdy przyjąłem ją odruchowo podsunął mi cały ten pasztet, prosto pod usta, jak prawdziwy biskup, a ja, zaskoczony i ogłupiony, pocałowałem ją, nie bez obrzydzenia zresztą, Poszło mi tym łatwiej, że był to dla mnie zwalisty, tęgawy pan, ja zaś mimo, że nie jestem ułomkiem, byłem wówczas sporo niższy od niego - patrzyłem więc pod górę, gdy on patrzył w dół i tak to się właśnie stało. Obrzydzenie zwietrzało zresztą przez pół wieku i teraz bardziej zadziwia mnie to wydarzenie niż oburza. Feudalizm spotkał się tam z człowiekiem, który miał zobaczyć w przyszłości jak drugi człowiek ląduje na księżycu/ cóż z tego, że pomogła m w tym telewizja/, zobaczyć na żywo ciepłe jeszcze pozostałości Majdanka i to co wydarzyło się na Manhatanie 11 września 2001. I tak oto stanęły naprzeciw siebie dwie epoki, dwie mentalności i pewnie więcej niż dwa pokolenia, nieświadome zresztą istoty rzeczy, ani tego, co się wydarzy w rozkręcającym się dopiero XXI wieku.

Pierwsze radio

Nie było to jedyne wówczas zderzenie epok i stylów życia. Ojciec mój zjawił się w Krzywczy i paradował po niej w eleganckich lnianych spodniach niemal całkowicie białych - a gromada dzieciaków biegła za nim drąc się na pół rynku, że wędruje w gaciach... Albo — w roku bodaj 1936 - wujostwo proboszczostwo zafundowało sobie nowoczesną super heterodynę - to jest lampowe radio na baterie /prądu jeszcze na plebanii nie było i nie wiem czy w ogóle był on w Krzywczy/ o ładnym czystym, nośnym brzmieniu. Ktoś wpadł na pomysł aby postawić je na oknie otwartym na ulicę oddzieloną majestatycznymi lipami i włączyć muzykę. Pół Krzywczy zleciało się oglądać to dziwo - oglądać i słuchać — i było to dla nas wszystkich ważne przeżycie. Wyraźna przepustka do innej, nadciągającej epoki.

Stefan Stroński

Myliłby się jednak ten, kto czytając te wspomnienia kojarzył by ówczesną Krzywczę z zapyziałą prowincją, ze światem zabitym deskami. Autobusowa komunikacja między Przemyślem a Dubieckiem i Dynowem działała nader sprawnie, ruch na tej szosie - utwardzanej żwirem, bo o asfalcie nikomu się tu jeszcze nie śniło —był odpowiedni, gazety dochodziły, telefonia /na poczcie!/ była do dyspozycji  /tyle, że nie było dokąd dzwonić/, organizacje społeczne lat trzydziestych działały i rozwijały się i także w Krzywczy czuło się żywe tętno czasu, Ale prawdziwą arką przymierza między cywilizacją lat trzydziestych a feudalno-austriacką tradycją Krzywczy, żyjącej przez lata pod berłem Najjaśniejszego Pana, był niewątpliwie Stefan Stroński [Na zdjęciu obok].

Stefan Stroński był /nie wiem z jakiego tytułu, ale był/ spadkobiercą Bocheńskich. Był przyszłym dziedzicem i po ich najdłuższym Życiu miał pozostać właścicielem Krzywczy wraz z przyległościami. Sposobił się więc do tej roli - niczym książę Karol do objęcia brytyjskiego tronu po najdłuższym życiu Elżbiety II. Nie wiem, co studiował, ale przyjaźnił się z młodymi Markiewiczami /polska plebania/ i młodymi Henkiewiczami /ruska plebania/ i był w ogóle światłym, nowoczesnym, sympatycznym panem, jeżdżącym po Europie i smakującym życia nie w jego nieco wczorajszym, krzywieckim wydaniu, ale w najlepszym stylu lat trzydziestych. Mieszkał w Przemyślu i moje pierwsze w życiu 80 km/godz. doświadczyłem w jego automobilu, kiedy to z jakichś powodów odwoził mnie /nas?/ z Krzywczy do Przemyśla, na pociąg do Lwowa. Odwoził z wielką kitą pyłu za pojazdem, szybkość bowiem była spora, a droga zaledwie utwardzana...

Ale czas mijał, Bocheńscy niczym Elżbieta II, odznaczali się dobrym zdrowiem li sukcesja, pewna na pozór, co raz to odsuwała się w się w czasie aż przyszła wojna podczas, której Bocheńscy odeszli w końcu z tego świata. Wkrótce potem front przetoczył się przez te ziemie, a nowi władcy raczej odbierali majątki niż pozwalali obejmować je w posiadanie prawowitym spadkobiercom. Spotkałem się jeszcze ze Stefanem Strońskim w czasie wojny, a nie wiem czy i nie po jej zakończeniu. Bywał on bowiem u wujostwa Markiewiczów we Lwowie, ja bywałem w Przemyślu, głównie u Stefanii Jacyszynównej, malarki zaprzyjaźnionej z Kalimonami i obecnej w naszym życiu jako autorka dwu udanych portretów Ciotki i Wuja oraz małego kiedyś Adasia, portretów dobrego pędzla, co z przyjemnością zaświadczam. Przyjaźnię się ponadto z czynną nadal kuzynką Strońskiego, wybitną pisarką Anną Strońską i pozostało mi po nim takie właśnie, serdeczne wspomnienie.

Piętno wojny

Wojna w ogóle pozostawiła tu głębokie ślady. Bo najpierw w San /w latach 1939-41/ stał się granicą między okupacjami niemiecką i sowiecką, oddzielając głęboko Chyrzynę od Krzywczy, gdy przed wojną wystarczyło skorzystać z promu na Sanie. Potem okupacja niemiecka z nieszczęsną, nasilającą się z czasem wojną domową polsko-ukraińską, znaczona pasmem wzajemnych mordów i pożarów odcisnęła tu swoje wielorakie /Żydzi/ tragiczne piętno. W kilka lat po jej zakończeniu uszczęśliwiono nas wszystkich budową socjalizmu w jego szczególnie brutalnej, stalinowskiej wersji, osłabionej dopiero wydarzeniami polskiego Października /1956/. Zażyła znajomość, przyjaźń właściwie, między krzywiecką plebanią wujka Kalimona, a chyrzyńska plebanią księdza Chylaka uległa gwałtownemu przerwaniu. Ale bodaj jeszcze w 1939 albo 1940 roku zjawiła się u nas we Lwowie najmłodsza dwudziestoparoletnia córka chyrzyńskiego probostwa z wielką, iście szekspirowską rozterką - zakwaterowano bowiem u nich, w Chyrzynie, sztab jakiejś zwycięskiej wyzwalającej nas właśnie jednostki Czerwonej Armii, kilku czy kilkunastu oficerów, a ona, biedaczka, zakochała się w jednym z nich... Dobrym, kulturalnym, prawdziwym inteligencie... Ale czy można zakochać się /kochać się/ w najeźdźcy?

Wuj Kalimon również nie przeżył tej wojny. Probostwo uległo likwidacji /akcja "Wisła", a cała pozostała "ruska" plebania /ciotka Olga, Adam Hankiewicz, jego „matka czyli ciotka Janina/ przeniosła się do polskiej plebanii, do wujka Władka Soleckiego, Nie lubiłem wujka Soleckiego. Był to gorący społecznik /o czym za chwilę/, ale także, równocześnie, ciasny doktryner, bigot zwyczajny, a że jeszcze dodatkowo mniej więcej raz w roku kazał strzelać do kolejnego psa, gdy ten mu się znudził lub podpadł czymkolwiek — więc przyjaźni między nami nie było i być nie mogło. Ale zorganizował i bodaj finansował w Krzywczy szkołę powszechną /albo obok, albo jako część działającej tu zawsze szkoły/ prowadzoną przez siostry z zakonu Mari Panny, tak zwane Marianki, które tutaj sprowadził i osiedlił /wybudował dla nich dom naprzeciw plebanii, po stronie cmentarza) i w ogóle pod tym względem był bardzo w porządku. Uczyła w tej szkole przez wiele lat wielkiej klasy i prawdziwej charyzmy siostra Marta, którą uwielbiałem ilekroć Ojciec mój, drukarz, pozostawał we Lwowie bez pracy, a bezrobocie było przed wojną równie dramatycznym jak i dziś problemem, odsyłano mnie do zamożnej Krzywczy, gdzie ciotka Olga i babcia Helena dbały o mnie aż miło, wuj Kalimon przyjaźnie. aprobował /dawałem mu grosza na szczęście przed każdorazową wizytą u dworu, a on, po wygranej w brydża, dzielił się ze mną: uczciwie połową zdobyczy. To tutaj w Krzywczy, nazywano mnie wówczas powszechnie -"paniczem", co wspominam z czułością przez prosty sentyment do umykającej chyżo przeszłości. Jako "panicz", ale na równych, demokratycznych zasadach, uczęszczałem niekiedy do krzywieckiej uczelni i poddawałem się słodyczy i magii siostry Marty, a obserwując z boku całe to paroosobowe zakonne i plebańskie towarzystwo mogłem stwierdzić- a teraz zaświadczyć- jak jednak przyzwoita była to służba. Ile było w tym skromności, dobroci i pracy "od podstaw"

Niespodzianka Wujka Soleckiego

Ale największą niespodziankę wujek Solecki [ Na zdjęciu obok]: sprawił mi niedawno, sześćdziesiąt lat po swojej śmierci. Oto wśród licznych moich wad, dziwactw i namiętności mieści się także, zaszczepione przez Radomyskich, zainteresowanie filatelistyką. I to w jej dojrzałej, wyspecjalizowanej postaci. Zbieram znaczki polskie i zajmuję się ich kwalifikacją, a jest to rozległa, trudna wiedza, zajmująca sporo czasu i wymagająca znajomości związanej z nią literatury. Zwłaszcza początki emisyjne po I wojnie światowej wydają się interesujące. Na gruzach zaborów poszczególne dyrekcje „unaradawiały” wówczas pozostałości po poprzednikach, opatrując je nadrukiem "Poczta Polska i ewentualnie nowym nominałem. Tak zrobiła Warszawa, Kraków, Lublin, Poznań, nie licząc mniejszych miejscowości, gdzie procedura taka stawała się prymitywnie realizowaną, ale jednak regułą. Kraków obok zastanych znaczków poczty austriackiej przedrukował także pozostałe po niej korespondentki Opatrzył je przy tym sporą liczbą odmian podstawowego nadruku, co zwiększa jeszcze nasz filatelistyczny apetyt i przynajmniej niektórych z nas skłania do tropienia tych różnic. I oto u jakiegoś sprzedawcy wypatrzyłem niedawno taką kartkę nadaną 6 czerwca 1919 r słaną z miejscowości "Krzywcza am San/nad Sanem" i opatrzoną odpowiednią dwuobrączkową pieczęcią pocztową z zacytowaną wyżej treścią. Wystarczyło to, by ją kupić, nie tyle dla rzadkości nadruku, ile /jak się Państwo domyślacie/ dla miejsca wysyłki. Karta zaadresowana jest "Bank krajowy /filia/Kraków" (pisownia wg. oryginału), a jej treść brzmi "Prosimy o łaskawe przysłanie 5000 koron na rachunek bieżący Spółki oszczędności i pożyczek w Krzywczy”. Pod tym tekstem zaś gumowa, fioletowa pieczątka "SPÓŁKA OSZCZĘDNOŚCI I POŻYCZEK w Krzywczy n/. Sanem / Stowarzyszenie zarejestrowane z nieograniczoną poręką" I podpisy: I. Krzycińska [zapewne Julia Krycińska], Ks. Wł. Solecki, Jan Milcarz". Całość jako walor filatelistyczny zagwarantował, co do jego autentyczności najwybitniejszy dziś ekspert znaczków polskich Lesław Schmutz /z oznaczeniem "Cp 16a typ 73"/

Mój Boże! Wiedziałem, że wuj był w Krzywczy długoletnim, zasiedziałym proboszczem. Nie wiedziałem jednak że całą II Rzeczpospolitą przeżył nad Sanem, że powitał tu niepodległość i czuł się zapewne współgospodarzem tej ziemi.

Plebania spadkobierców ks. Soleckiego

Po nim proboszczem został ks. Stanisław Lorenc, kontynuujący dobre tradycje poprzednika, nawet ciotki czas jakiś korzystały z jego, gościnności, nie mówiąc już o schorowanym i niedołężnym Poprzedniku, a potem pojawił się ks. Stanisław Sroka, który obszedł się z plebanią nader osobliwie. Mieściła się ona zawsze w rozległym, parterowym budynku z szeroką werandą otwartą na panoramę miasta, z okazałą drewnianą stodołą po prawej i równie efektowną stajnią po lewej, nico poniżej głównego budynku — w cieniu rozłożystych, wspaniałych lip  i okolonych sędziwymi modrzewiami. Osłaniały ją od wschodu, od strony Reczpola. Czerwony dach z wypalanych dachówek i te majestatyczne stuletnie — lipy przydawały całości urody i powagi. Były częścią Krzywczy, częścią jej krajobrazu.

Bywam tu rzadko, by nie zacierać wspomnień i nie spospolitować sobie niezwykłej dla mnie charyzmy tego miejsca. Jakież więc było moje zdziwienie gdy wjeżdżając po latach od strony Przemyśla nie zauważyłem plebanii. Ani dachu, ani lip, ani budynków gospodarczych. Stał tam natomiast, na szczerym polu, jakiś jaskrawo biały budynek pod blachą, goły jak świeżo powity obywatel, zupełna obcość i głęboki dysonans w krajobrazie. Z największym trudem rozpoznawałem w tej goliźnie przemalowane i "zmodernizowane" dziedzictwo wujka Soleckiego. Ale uparty, a ponadto ciekawy świata, zaszedłem od strony kuchni, skorzystałem z dzwonka i uzbroiłem się w cierpliwość. Jakoż po dłuższej chwili, uchyliwszy drzwi, zjawiła się w nich ocieniona i sienią postać nowego gospodarza. Przedstawiłem się więc, powiedziałem ktom zacz, jakie związki łączyły mnie i łączą z międzywojennym gospodarzem plebanii i z bezpośrednim poprzednikiem rozmówcy, czyim jestem krewnym, kiedy tu mieszkałem i w ogóle, że interesuję się Krzywczą jako miejscem wspomnień, uśmiechem przeszłości. Nie zrobiło to jednak na gospodarzu spodziewanego wrażenia, poinformował mnie natomiast uprzejmie, że ks. Soleckiego nie znał, ks. Lorenc już tu nie mieszka, poczem ani na chwilę nie uchyliwszy drzwi szerzej niż na 30 - 40 centymetrów zamknął mi je przed nosem uważając najwyraźniej rozmowę za skończoną. Bóg z nim. Po tym reformatorze plebanii nie należało się zresztą więcej spodziewać. Liczyłem jednak na jakąś kawę lub herbatę, na rozmowę o dziś i o wczoraj. Może z następcą będę miał kiedyś więcej szczęścia?

Przedwojenna Krzywcza

Ale pióro nagli, już powojenne, jak widać, zdarzenia przybierają formę relacji, a dawna, przedwojenna Krzywcza, Krzywcza państwa Bocheńskich, Krzywcza wujów Soleckiego i Kalimonem pogrąża się w niepamięci, oddala i blednie aż — by zacytować Miłosza - "Aż ta epoka, co go /ją/ znała stanie się już niezrozumiała. I jaka była w tym trucizna największy spec się już nie wyzna". Nie pozostaje mi więc nie innego, by jako świadek, ale równocześnie dziecko prawie, rozdokazywane i ufne w tamtych latach, efemeryczny paniczyk z ruskiej plebanii, a dziś prawdziwy już senior spoglądający coraz częściej na księżą oborę, wygrzebać z pamięci to i owo z gorzką świadomością jak marna jest to próba wobec wartkiego nurtu sprzed pięćdziesięciu, sześćdziesięciu, siedemdziesięciu laty. Wracajmy więc do przedwojennych konkretów. Pamiętam, że gdy po raz pierwszy zjawiłem się tu po wojnie uderzyła mnie przede wszystkim smutna szczerbatość Rynku. A był on w latach trzydziestych gęsto zabudowany. Dom przy domie, sklep przy sklepie - zwłaszcza w pierzei naprzeciw cerkwi. I w pierzei na osi ulicy. Na samym rogu, blisko kościoła miał swój sklep Marceli Walaszek. Tęgi okrągły nigdy się nie mieścił w swojej koszuli, ani, tym bardziej w ubraniu. Przyjmowany na plebanii jako towarzysz rozmów mojej ciotki tytułował ją wylewnie "pani dobrodziejko", co śmieszyło mnie wtedy niepomiernie, a teraz raczej pozostawia odrobinę melancholii.

Dalej - w stronę ulice - był sklep żelazny, żydowskie sklepy bławatne, konkurencyjny dla Walaszka, bogaty i dobrze zaopatrzony sklep Noworolskich, a po prawej stronie idąc w kierunku ulicy, tuż obok Poczty /przeniesionej potem w pobliże kościoła/ miał swoje siedzibę, po schodkach, rzeźnik i masarz pan Dudziński. Biegałem tam często z monetą 5 albo nawet 10 groszową ofiarowaną przez niezawodną w takich razach babcię, biegałem po kawałek kiełbasy, zawsze bowiem, od najwcześniejszego dzieciństwa, byłem, jestem i zapewne pożegnam ten świat jako zapalony admirator kiełbasy. Wystarczy wyznać, że jednym z najpoważniejszych moich problemów teologicznych związanych z przemyśleniami tamtych lat było pytanie czy ten, który wynalazł kiełbasę na pewno jest w niebie? Niestety, nie uzyskałem na nie, jak dotąd, wiarygodnej odpowiedzi, nie pozostaje mi zatem nic innego jak sprawdzić rzecz osobiście. Ale wracajmy do zabudowy. Już w ulicy mieścił się świeżo zbudowany, tym razem ukraiński i też "Ludowy" dom dla tej społeczności. Albo inwestycja podobnego przeznaczenia. Należał on, jak słyszę do Proswity - tak go w każdym razie nazywano. Dom ten przez lata stał niewykończony / zauważcie Państwo: już ukraińską gdy plebania nadal pozostawała "ruska"/ i rzadko go z tego powodu używano, ale gdy do Krzywczy zjeżdżał wędrowny teatr /miało to miejsce, daję słowo/ - grywano tam właśnie. Trupa mieszkała wówczas na plebanii /"ruskiej" ma się rozumieć/, chociaż zespół był najwyraźniej polski. Mimo obszerności miejsca  /6 sporych pokoi, jeśli dobrze pamiętam/ co młodsze adeptki, jak podejrzewam, dzieliły łoże z moim świętej pamięci kuzynem Adasiem Hankiewiczem, czarującym prawnikiem i koneserem życia, który przemieszkując w Krzywczy dłużej niż ja i starszy ode mini co najmniej o dwunastolecie miał w tej materii spore zasługi. Dalej było jeszcze parę domów, zjazd do rzeczki i zarysu drogi wzdłuż niej, potem dom i pracownia matki Mechcia i czterech sióstr, dalej wspomniana już i opisana kuźnia i dom kowala /nazwiska nie pamiętam, lata nie są łaskawe, a naprzeciwko, po prawej stronie ulicy stała plebania ruska, a dziś szkoła od 35 lat pod rządami pana Stanisława Kocyły. Cała prawa pierzeja ulicy, ta po stronie plebanii, była w ogóle gęsto zabudowana i choć miałem tam przyjaciół i dobrych znajomych również - poza domem Gałuszków — nie pamiętam nazwisk, za co przepraszam.

Wyjątkowe osobowości

Pozostają więc już tylko pojedyncze egzemplarze - indywidualności i osobliwości przedwojennej Krzywczy. Należał do nich niewątpliwie wspomniany już radca Sztroner [zdjęcie obok nagrobek Tadeusza Stronera (sic!)], emigrant bodaj z Przemyśla, wielki amator preferansa /o ile Dwór faworyzował brydża, o tyle na plebaniach grywało się raczej w preferansa/, zajmujący się na codzień, już na emeryturze, rodzajem intarsji, ściślej jej imitacją. Polegało to nie tyle na łączeniu drewna, ile na malowaniu go w wyraźnych, geometrycznych kompozycjach jaskrawymi, kontrastowymi barwami. W opisie nie wygląda to rewelacyjnie /nie wspomniałem o politurze/, ale w rzeczywistości było wcale, wcale i mogło się nawet komuś podobać. Dalej Pani Tosia z Poczty, prawdziwa w Krzywczy Instytucja, chodząca kronika. Osoba, która wszystkich znała i wszystko wiedziała. A gdyby ktoś chciał w Krzywczy wystawić komuś pomnik to obok nielubianego przeze mnie wuja Soleckiego, któremu taki postument niewątpliwie by się należał - swój głos oddałbym na nią.

Nie dlatego, że była wielka. Dlatego, że była uniwersalna. Wydawało się: wieczna. Ale pisać o Niej? O nie — to się nie zdarzy i to nie dlatego, że się obawiam lub cokolwiek pragnę zataić, ale dla prostej zasady, że ci, którzy wiedzą niewiele nie powinni opowiadać o tych, którzy wiedzieli wszystko.

Co innego opowieść o dwu jej urokliwych siostrzenicach czy bratanicach - Irenie i Maniucie - wieloletnich mieszkankach i ozdobie Krzywczy. Ale o nich najlepiej, i, jak sądzę, najwszechstronniej, mógłby, opowiedzieć mój nie żyjący już kuzyn Adaś. On się jednak pospieszył /odszedł równo 50 lat temu/, a ja za mało wiem, niestety, a nawet panegiryk powinien oznaczać się w miarę realną treścią i sprawdzonym stosunkiem do prawdy.

Z lotu ptaka...

Zamiast więc o jednostkach, po których zachowaliśmy dobrą pamięć, wypada wrócić do całości. Do obrazu z lotu ptaka i przypomnieć przedwojenną Krzywczę .- jako ludne i żywotne miasteczko wspaniale wielokuwlturowe. Miejscowość trzech społeczności i trzech religii pozbawioną śladów szowinizmu czy jakichkolwiek religijnych uprzedzeń. Ale o wyraźnie zarysowanych odrębnościach i właściwościach swoich kultur. Wystarczyło widzieć okoliczną, odświętnie na owe czasy ubraną ciżbę na Rynku i wokół swoich świątyń z taborem furmanek, tu i ówdzie dowartościowanych bryczkami z Woli, Średni, Ruszelczyc, Chyrzyny i Reczpola nie licząc tych z Babic, Kupnej, Nienadowej, Bachowa czy Skopowa i spore grupy zaprzyjaźnionych proboszczów nawet z dalszych miejscowości, którzy pojawiali się tu na doroczne /albo i częstsze/ odpusty obojga wyznań /każdy na swoje, ma się rozumieć /, wystarczyło zauważyć podwyższone obroty sklepów i okolicznościowych straganów ściągających licznie na te uroczystości, bez cienia jakichkolwiek napięć czy nieukontentowań ze strony wyznawców innych obrządków, by zrozumieć głęboko integrujący wpływ tej symbiozy. Jej głęboką w tamtych czasach naturalność i co za tym idzie -rzeczywistość. Były to przede wszystkim przyjaźnie doświadczane święta. Święta koozystujących obok siebie obrządków składające się na znajomą, ufną codzienność. Szersze i dokładniejsze wiadomości o tej symbiozie tradycji, kultur i religii tego czasu znajdziecie Państwo w książce Grzegorza Kubala "Miejscowości gminy: Krzywcza na przestrzeni wieków" pokazującej zasadę tego współistnienia.

Ci ludzie zastali już dookolne różnice. Wzrastali w nich, żyli w ofiarowanych przez los okolicznościach. Nie wywoływały one wówczas żadnych napięć ani niechęci. Ożywiła się wprawdzie w Dwudziestoleciu narodowa świadomość i pewne skłonności emancypacyjne Ukraińców, rosła ich młoda inteligencja, powstawały ukraińskie związki, wspólnoty kulturalne i handlowe, ale wszystko to działo się daleko, głównie we Lwowie i nie przybierało jeszcze szowinistycznych odcieni. Nad Sanem wieś była spokojna, ufna, właśnie wielokulturowa. Pamiętajmy jednak, że w Dwudziestoleciu, po niedawnej klęsce Austro-Węgier i całej austriacko-niemieckiej koalicji, po pewnej kapryśności i niekonsekwencjach Traktatu Wersalskiego, proces budzenia się narodowych świadomości i aspiracji do praw dla własnej odrębności czy bodaj podmiotowości, obejmował już wówczas całą, wolną jeszcze od bolszewickiej hegemonii część Europy Środkowej. Mieszkające tam narody, grupy etniczne i mniejszości narodowe, coraz bardziej świadome siebie i swoich odrębności, aspirowały do niezależnych, narodowych państw lub bodaj autonomii.

Proces ten najwyraźniej widoczny bodaj w niepodległej Litwie. Na ziemiach objętych granicami II Rzeczpospolitej kiełkował jednak względnie powoli - nie bez katalizującego wpływu nie zawsze najmądrzejszej polityki władz polskich w tym zakresie. Ale i tak bardziej było się tu - bardziej przez lata - Łemkiem lub Hucułem, niż patriotą przyszłej Ukrainy walczącym o jej tożsamość i niepodległość.

Przez długie międzywojenne lata /bo dopiero teraz czas biegnie jak szalony/, a podejrzewam, że również wcześniej, za czasów Najjaśniej Pana, Krzywcza była miasteczkiem pogranicza. Wspomniana wielokulturowość i wzajemna życzliwa współobecność narodowa i religijna odrębność nie pojawiły się tu jako realizacja jakiegokolwiek hasła lub programu. Były zawsze najbardziej oczywistą, zgrzebną rzeczywistością. Treścią dnia powszedniego. Sensem i porządkiem życia.

To dopiero II wojna i diable w tej sprawie knowania Niemców rozpaliły na tych ziemiach i daleko w głąb Podola, Wołynia, okolic Lwowa i Tarnopola żagiew pożarów i mordów. Nie obroniła się przed nimi ani Krzywcza, ani Chyrzyna, Wola czy Skopów. Nie tylko nas mordowano. My też nie pozostawaliśmy dłużni, "Jedna akcją wywoływała drugą z zemsty, a ginęli winni i niewinni" - jak arcysłusznie przypomina jedna z osób relacjonujących po latach wspomnienia świadków. "Ale życie toczy się dalej, czas goi rany. Ludzi starszych ubywa, ubywa więc tych, co tylko pamiętają i ubywa sprawców wydarzeń. Okoliczność, że ekscesów takich w samej Krzywczy było jakby nieco miej niż dookoła niej jest w tej sprawie żadną pociechą — wina, niestety leży po obu stronach. Przypomina się Puszkin: "Tak, bracie, biłeś się więc wiesz,/ że z wojną trudu jest niemało. / My niby nie, a u nas też/ różne się rzeczy wyprawiało". Ale wygląda na to, że w najbliższej okolicy zaczęli, wstyd przyznać, jednak Polacy. Wynika to przynajmniej z chronologii rzetelnego (Jak się zdaje) opisu zdarzeń w wspomnianej już książce Grzegorza Kubala,

Dobrze przynajmniej, że w nurcie tych nieszczęść, o których, najchętniej w ogóle by się nie pamiętało i nie pisało o nich, wspaniałą postawą wyróżnił się następca wujka Soleckiego ks. Stanisław Lorenc. Oto w czasie polskiego napadu na krzywieckich Ukraińców część z nich skryła się na polskiej plebanii, w piwnicy, a gdy napastnicy wtargnęli na plebanię i zażądali wydania uciekinierów ówczesny jej gospodarz, ks. Stanisław Lorenc - po prostu odmówił. Powiedział naprzód jego muszą zastrzelić, co się, chwała Bogu, nie stało. Napastnicy odeszli, a ksiądz okrył się niezaprzeczalną, do dziś przez nikogo nie przypominaną chwałą. Bronił też, niestety nieskutecznie, uprowadzanego przez UPA chłopca. Szedł za oprawcami, uchodzącymi na Chyrzynę i za ich ofiarą, aż po San. Tu napastnicy zapewnili go, że chłopca wypuszczą po jakiejś rozmowie czy konfrontacji, co się jednak nie spełniło i nikt go już więcej nie widział wśród żywych. Ale ksiądz szedł, szedł uparcie, prosił, nalegał, molestował, śmierć i życie, heroizm i zbrodnia przeplatały się ze sobą przejmująco. I nie on mi o tym opowiadał. Usłyszałem tę relację przypadkowo, po pół wieku bez mała, z ust ludzi, którzy tam byli i dali świadectwo. Może i Jemu, księdzu Lorencowi, pomnik się w Krzywczy należy?

Może to właśnie On jest /czy powinien być/ symbolem pojednania. Może był jedynym sprawiedliwym, który ocalił tradycję przedwojennej Krzywczy - wieloreligijnej, wielokulturowej; prawdziwie tolerancyjnej? Może to on był - jest nadal - Arką przymierza między dawnymi a nowymi laty, spadkobiercą i kontynuatorem księdza Soleckiego i księdza Kalimona, wszystkiego, co było tu kiedyś dobre, życzliwe, przyjazne światu?

 

Szczegóły

26 kwietnia 2018 r. z inicjatywy p. dyrektor Zespołu Szkół w Krzywczy Elżbiety Urban zostały posadzone Dęby Pamięci dla Aspirantów Policji Państwowej Adama Köllera i Andrzeja Polnika, którzy byli związani z Krzywczą, a zginęli w Tawerze od strzału w  tył głowy.

Uroczystość miała podniosły i patriotyczny charakter. Rozpoczęły się Mszą Świętą w kościele parafialnym w Krzywczy w intencji ofiar Zbrodni Katyńskiej oraz za zamordowanych policjantów związanych z Krzywczą, której przewodniczył i wygłosił homilię ks. por. Krzysztof Ziobro, kapelan Garnizonu Przemyśl i Garnizonu Jarosław oraz administrator parafii garnizonowej w Przemyślu.  Mszę św. koncelebrowali także: ks. prałat Janusz Mączka, kapelan policji powiatu przemyskiego, ks. Janusz Wilusz, proboszcz, ks. dr Jan Rogula, wikariusz.  Obecny był ks. płk Jerzy Mokrauz, kapelan ordynariatu prawosławnego. Po mszy świętej apel poległych, salwa honorowa i złożenie kwiatów przed pomnikiem Obrońców Krzywczy. Następnie ceremonia posadzenia dębów przed ZS w Krzywczy z udziałem rodziny A. Köllera. W tym czasie niewiele informacji było o Andrzeju Polniku poza tym, że urodził się i mieszkał w Krzywczy i zginął w Twerze. Dlatego Dąb Pamięci w imieniu rodziny posadzili przedstawiciele służb mundurowych. Następnie odbyła się uroczysta akademia, której dopełnieniem były wspomnienia o dziadku Adamie Köllerze wygłoszone przez Marię Barszczewską. Ponadto uczestnicy uroczystości sadzenia Dębów Pamięci mieli okazję zobaczyć wystawę Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie pt. Okupacja sowiecka na prawym brzegu Sanu 1939-1941. W uroczystości brały udział wicestarosta przemyski Pan Marek Kudła, Komendant Miejskiej Policji w Przemyślu – Pan nadkomisarz Piotr Mazur oraz wójt gminy Krzywcza – Pan Wacław Pawłowski oraz zaproszeni goście i miejscowa ludność.

Tyle można było zrobić, ale gdzieś w podświadomości miałem nadzieję, że kiedyś poznamy losy aspiranta Andrzeja Polnika.

I to się dzieje na naszych oczach. Oto Pan Tadeusz Bartoszek przy okazji badań genealogicznych opisał i przesłał wraz ze zdjęciami losy rodziny Polników, za co składam mu serdeczne podziękowanie.

Dęby Pamięci w Krzywczy - ks. por. Krzysztof Ziobro - homilia

Dęby Pamięci w Krzywczy - rozmowa z Marią Barszczewską, wnuczką Adama Köllera

Piotr Haszczyn [marzec 2021]

 

Andrzej i Julia Polnik 

Andrzej Polnik [Na zdjęciu po prawej, prawdopodobnie w latach 1918-1920 – domalowany na kołnierzyku numer, po roku 1920 wydano przepis umundurowania, numer służbowy musiał być wyszywany] i Julia Rakoczy [Na zdjęciu po lewej], urodzeni byli w Krzywczy. Andrzej 27 października 1888 r.  Julia 28 czerwca 1895 roku. Zawarli związek małżeński 28 kwietnia 1918 r.   Również w Krzywczy rodzi im się syn Jan 28 marca 1919, a następnie córka Zofia 5 sierpnia 1921 roku.

Andrzej Polnik wstępuje do Policji i rodzina zamieszkała w Kołomyi. Ze wspomnień Zofii i Juli wynika, że wiodą szczęśliwe i dostanie życie. Stać ich nawet na wysłanie córki na wakacje.

Po wkroczeniu armii radzieckiej do Polski w 1939 r. realizowany jest przez Stalina plan zniszczenia polskiej inteligencji i armii. Andrzej Polnik jako policjant zostaje aresztowany przez NKWD i jak wielu policjantów z województwa stanisławowskiego zamordowany (Prawdopodobnie w Miednoje ok. maja 1940r., w 2018 r. ustalono, że zginął w kwietniu 1940 r. w Twerze). 

Losy Julii i Zofii Polnik

Żona i córka, Julia i Zofia [na zdjęciu obok z mężem Tomaszem], zostają w nocy wywiezione na Syberię. Julia mając wiele w sobie sprytu i odwagi sprowadza maszynę do szycia i szyje innym zesłanym ubrania, zdobywa pożywienie. Pod koniec 1941r. kiedy tworzy się polska armia pod dowództwem gen. Andersa Julia i Zofia dołączają do formowanej arami. Przez Uzbekistan przedostają się do Iranu. Tam matka z córką zostają rozdzielone ponieważ Julia choruje na malarię. Zofia płynie statkiem do Wielkiej Brytanii, który został storpedowany przez niemieckiego u-boota, po trzech dniach dryfowania w szalupie ratunkowej zostaje uratowana. W Anglii pracuje jako sekretarz w armii. Poznaje polskiego oficera Tomasza Srokowskiego, za którego wychodzi za mąż.

Mąż Zofii Polnik po kampanii wrześniowej przedostaje się do Francji, gdzie formowana jest polska armia. Po klęsce Francji polskie oddziały wycofują się do Szwajcarii, tam składają broń i zostają internowani. Tomasz Srokowski przedostaje się do Anglii i poznaje Zofię Polnik. W 1948 roku rodzi się syn Zofii i Tomasza Srokowskich Andrzej. Zofia umiera w 2008r. Zostawiając po sobie syna, dwie wnuczki i prawnuki. Obecnie rodzina mieszka w USA. 

Julia Polnik przez Liban również dociera do Anglii. W 1952 rodzina Srokowskich: Tomasz, Zofia i Andrzej emigrują do USA, a 1953 dołącza do nich Julia, która ponownie wychodzi za mąż za Tomasza Warenkiewicza, umiera 1980 r. przeżywszy 85 lat. 

Syn Jan Polnik

Syn Jan Polnik [Na zdjęciu obok], wstępuje do Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie i kończy ją jako podporucznik 1939 roku (XIII promocja). Po napaści Niemiec i Związku Radzieckiego na Polską Jan Polnik przedostaje się do Wielkiej Brytanii i służy w RAF. W lipcu 1942 roku zawiera związek małżeński z brytyjską pielęgniarka i kierowcą karetki pogotowia z Worwickshire Constancje Harrison. W 1943 rodzi im się syn Michael. Jan Polnik pełni służbę w polskiej eskadrze „C” 138 dywizjonu do zadań specjalnych w Tempsford.

Nocą z 11 na 12 maja 1943 r. samolot Halifax nr.  DT 627 z polską załogą wystartował do lotu z zadaniem zrzutu zaopatrzenia dla holenderskiego ruchu oporu. Samolot zestrzelony wpadł do morza przy brzegach Holandii. Zginęła cała załoga. Ciała obu pilotów - pierwszego, por. Jana Polnika [Zdjęcie obok nagrobek śp. Jana], oraz drugiego, st. sierż. Wojny - spoczęły w West-Terschelling (wyspa w Holandii). Nawigator por. Jerzy Polkowski, bombardier kpr. Jerzy Kurzak oraz mechanik pokładowy plut. Edward Piątkowski zaginęli w morzu, zaś strzelec sierż. Piotr Bednarski oraz radiotelegrafista sierż. Karol Germasiński spoczęli na innych cmentarzach w Holandii. Żona Jana Polnika już nigdy nie wyszła za mąż. Zmarła w wieku 90 lat. Jej prochy zostały przeniesione do grobu jej męża w Terschelling w Holandii. Syn Jana Polnika Michael założył rodzinę ma dwóch synów, którzy prawdopodobnie mieszkają w Wielkiej Brytanii.

 Porucznik Jan Polnik - drugi od lewej 

Przed Halifaxem

 

Wspomnienie prawnuczki

Chciałbym wiernie zacytować wspomnienia zapamiętane przez prawnuczkę Julii Sally Aquilino mieszkającą w USA. 

Potem polska uchodźczyni w Anglii i Szkocji - zdeterminowana, by odnaleźć się w świecie po stracie ojca (zamordowanego przez Sowietów) i starszego brata (zabitego na służbie, lecącego dla RAF). Znalazła miłość i wyszła za mąż - urodziła syna. Była bardzo dumna ze swojej służby jako sekretarz w armii. W Szkocji była woźną w kinie. Mam gdzieś artykuł w gazecie.

Potem amerykańska imigrantka – w 1950 odważyła się wyjechać do Ameryki, aby rozpocząć nowe życie z mężem, synem i matką. Moja prababcia pracowała w nocy przy sprzątaniu biurowców. W ciągu dnia opiekowała się moim tatą, żeby moja babcia Zofia mogła zarabiać na pracy biurowej w firmie ubezpieczeniowej. Mieszkali w Nowym Jorku w dolnym wschodnim rejonie polskiej dzielnicy. Moja prababcia nigdy nie uczyła się angielskiego. Ich pierwsze mieszkanie było kawalerką z wanną pośrodku kuchni. Kiedy nadeszła pora jedzenia, kładli drewnianą deskę na wannie, aby zrobić „stół”. Nie było to łatwe, ale ciężko pracowali i udało im się. Te dwie kobiety były oddane mojemu tacie i dbały o dobre życie, które znali kiedyś przed wojną. 

Wielkie podziękowania dla Sally Aquilino, która przesłała zdjęcia i podzieliła się losami swojej rodziny.

Julia Polnik z domu Rakoczy córka Zacharego i Barbary Sobol była kuzynką mojej babci Marii Fedyk z domu Bukowskiej, córka Jakuba Bukowskiego i Rozalii Sobol. Nasi przodkowie i ich bliscy proszą tylko o krótkie wspomnienie.  

Zatrzymaj się na chwilę i wspomnij tych, o których nikt już nie pamięta. 

Ps. Otrzymałem pozwolenie na przesłanie zdjęć i opisanie tej historii.

Tadeusz Bartoszek

Szczegóły

Szczegóły

Genowefa Stankiewicz

Nazwy osobowe mieszkańców Babic w województwie przemyskim na podstawie zapisów metrykalnych z lat 1784 – 1889 

Praca magisterska pod kierunkiem dr Haliny Kamińskiej

WSP w Rzeszowie Wydział humanistyczny studium dla pracujących filologia Polska 

Indeks zawiera nazwiska męskie i żeńskie wynotowane z ksiąg metrykalnych parafii Babice nad Sanem. 

 

Wykaz zwrotów i skrótów użytych w wykazie:

Imię nazwisko

BLN –Babice Liber Natorum - Babice Księga Urodzin

BLC – Babice Liber Copulatorum - Babice Księga Ślubów (zapowiedzi)

BLN - Babice Liber Mortuorum - Babice Księga Zmarłych

BPLN - Babice Pagus Liber Natorum -Babice Przedmieście Księga Urodzin

BPLC - Babice Pagus Liber Copulatorum - Babice Przedmieście Księga Ślubów (zapowiedzi)

BPLM - Babice Pagus Liber  Mortuorum - Babice Przedmieście Księga Zmarłych

Rok występowania nazwiska odnotowany w danej księdze.

 

 A

 

Rozalia Adelmanowi BLN 1792

Feliks Akielaszek BLC 1897

Thomas Ambrożek BLC 1832

Magdalena Anasiewiczowna BLN 1793

Anastasia Anaszkiewiczowna BLN 1786

Agnieszka Anyszowna BLC 1793

Jakub  Antoniewicz VLC 1880

B

Anna Baczyńska BLC 1877

Joseph Bajer SPLN 1874

Barbara Bal BLC 1874

Agnetis Bal BLC 1879

Agnetis Bałenska BLN 1844

Casmir’s Banal BPLN 1870

Michaels Bandit BPLN 1870

Marianna Bandit BPLN 1868

Gregarious Bandit BLC 1867

Michaels Bandy BPLN 1872

Albertus Bankoski BLN 1784

Helena Bańkowska BPLN 1784

Helena Bańkowska BLN 1786

Marianna Banderowska BLN 1855

Catharina Baranicha BPLN 1785

Catharina Barańska BLN 1811

Sophia Barciszakowa  BPLN 1807

Anna Barciszakówna BPLN 1812

Joanna Barczyszak BPLN 1792

Marina Bardanoska BLN 1794

Marianna Bardanowska BLN b1827

Ewa Bardanowska BLN 1829

Andreas Bardanowski BLN 1786

Marianna Barkałowna BLN 1870

Basilius Bartek BPLN 1870

Anna Bartek BLC 1892

Sophia Bartenska BLC 1843

Hedvigis Bartusiak BLC 1891

Agnes Batyńska BLC 1821

Simone Batyński BLN 1822

Theophila Barwiczakowa BLN 1840

Francisca Bednarz BLC 1883

Josephur Bekasz BPLN 1838

Parascevia Bekasz BPLN 1838

Franciscus Bębenek BPLN 1836

Sophia Bembenczycha BPLN 1836

Simonis Bębenek BPLN 1877

Andreas Biały BLC 1878

Antonius Biały BPLC 1880

Thecla Białasiewiczowa BLN 1832

Josephus Białobrzeski BPLC 1811

Anna Bielaczka BPLN 1784

Parascenia Biłatówna BPLN 1811

Mathias Blondzinski BLN 1862

Michael Błoński BPLC 1855

Mathias Błotnicki BLN 1841

Mathias Błachut BPLC 1887

Marianna Błahut BPLC 1890

Mathias Błądziński BPLC 1877

Agnela Błądzińska BLC 1886

Michael Błondziński BLC 1837

Mathias Błondziński BLC 1855

Andreas Błoński BLN 1786

Mathias Błoński BPLNB 1843

Helena Błońska BLN 1792

Albertus Błotnicki BLN 1786

Stanislaus Błotnicki BLC 1880

Helena Błotnicka BLN 1786

Marianna Bobaczyńska BLN 1795

Horianus Bobowski BLN 1794

Petrus Bocheński BLN 1809

Josephus Boygeret Biln 1872

Thomas Borek BPLN 1879

Anna Borewicz BLN 1844

Paulus Boruń BPLC 1885

Josephus Bosakiewicz BLC 1811

Josephus Bosakiewicz BLN 1811

Rosalia Bosakiewicz BLN 1813

Ewa Bosakiewiczowa BLN 1811

Sophia Poznańska BLN 1799

Antonina Brońska BLM 1856

Antonina Brońska BLN 1833

Martinus Broński BLM 1833

Anna Brożyna BLN 1872

Martino Broński BLN 1832

Petronella Brzezińska BPLN 1795

Joanna Brzezińska BLN 1801

Sophiam Brzezińska BPLN 1801

Joannis Brzeziński BPLN 1801

Johannes Buć BLN 1805

Marianna Bucicha BLN 1815

Marianna Buciowa BLN 1815

Basilius Bucik BPLC 1830

Feliusz Buczek BLN 1875

Mathias Buczkowski BLN 1788

Joannes Budź BLN 1803

Marianna Burchalanka BLNB 1786

Marianna Burchałowa BLN 1788

Bazylig Burchała BPLN 1785

Maryanna Burchałówna BPLN 1812

Valentinus Bugiel BLN 1828

Anna Burger BLC 1895

Gregorius Burchała BPLC 1808

Marianna Burhalowa BPLN 1798

Josephus Busakiewicz BLN 1811

Josephus Busakiewicz BLN 1812

Andreas Buś BPLC 1882

Anastasia Burzyńska BLN 1880

C

Danieli Caban BLN 1869

Antonio’s Cap BLN 1878

Francisca Cap BPLN 1784

Salome Cap BLC 1877

Thomas Capeskin BPLN 1789

Nicolas Capeskin BPLN 1797

Jacobs Capeskin BPLN 1784

Johannes Creaks BLC 1793

Marianna Cinchy BPLC 1881

Jacobs Cochran BLN 1847

Carolius Chlebicki BLN 1878

Franciscus Chudzikiewicz BLC 1857

Hedvigis Chyrowska BLM 1814

Andreas Chyrowski BLN 1806

Michaełom Chyruwski BLN 1798

Thomas Cupecki BPLN 1797

Anna Czajkowska BLN 1870

Josephu Czapecki BLN 1848

Hyacithus Czech BLN 1805

Michael Czech BLN 1805

Anna Czechowa BLN 1814

Antoniusz Czechowski BLC 1897

Barbara Czechówna BPLC 1831

Joannes Czerkas BLN 1792

Catharina Czerkaska BPLN 1792

Catharina Czerkasowa BPLN 1792

Simon Czarnecki BPLN 1797

Joannis Cznadel BPLN 1861

Josephus Czop BPLN 1861

Marianna Czopowna BPLN 1818

Helena Czternastek BLN 1878

Joannis Czczy BLN 1832

Martinus Czczy BPLN 1786

Anna Czycowna BPLN 1803

Anna Czyczowna BPLN 1809

Mathias Czyż BPLN 1784

Karolina Cybulska BLN 1826

Marianna Cyrańska BLN 1862

D

Basilius Dawidowicz BLN 1827

Mieczysław Dariński BLC 1897

Antonina Dąbrowska BLN 1840

Catharina Dąbrowska BLN 1852

Joannes Dąbrowski BLN 1822

Catharina Dąbrowska BLN 1828

Gregorius Dąbrowski BLN 1828

Catharina Drążewska BLN 1837

Joseohus Drążewski BLN 1834

Ludwik Deręgowski BLC 1880

Marianna Diakówna BPLN 1812

Antoniusz Dobrowolski BLN 1802

Karolina Drzyńska BLN 1835

Michael Dobrzański BLN 1811

Teressa Dolchanka BPLN 178,..

Gasparus Draga BPLN 1846

Alexsius Drapalik BPLC 1809

Marianna Draparska BLN 1786

Andreas Draparski BLN 1786

Anasta Drapała BLN 1798

Sophia Drozańska BLN 1789

Catharina Drążewska BLN 1835

Josephus Droń BLN 1835

Catharina Droniowa BLN 1837

Antoniusz Druciarz BPLM 1787

Benedictus Drzewiecki BLN 1799

Michael Dudek BLC 1889

Theodor Dudowicz BPLN 1844

Michaelle Dudziak BLN 1829

Marianna Dudziakowska BLN 1829

Antonina Dombrowska BLN 1844

Angiela Duszakiewiczowa BLN 1784

Theresia Durytowa BLN 1832

Simon Duralski BLC 1842

Josephus Dziadosz BLN 1876

Anastasia Dzianatowa BLM 1841

Anna Dziuba BPLN 1837

Michaele Dziuba BPLN 1835

Hedvigis Dziubówna BPLC 1833

Petronella Dźwigarowa BLC 1795

Jacobus Dźwigujewicz BLC 1792

F

Theodorus Fedko BLN 1874

Michaelis Ferenc BPLC 1888

Catharina Filip BPLM 1841

Joannes Flisak BLN 1862

Floriani Florkiewicz BLN 1874

Marianna Folwarczanka BLMJ 1791

Simon Folwarczny BLN 1786

Clara Folwarska BLN 1793

Simon Folwarski BLN 178..

Magdalena Forczakowa BPLN 1802

Magdalena Forczykowa BPLN 1802

Joannes Frankowski BLN 1828

Joannes Fudała BLC 1836

Theresia Fudała  BPLN 1836

Simeon Fudali BPLN 1841

G

Catharina Gać BLC 1889

Josephus Gayda BLN 1836

Karolina Gaydowa BLN 1836

Catharina Gajewska BPLN 1789

Gabrieli Gajewski BLN 1802

Michael Gajewski BLN 1826

Catharina Gajowska BPLN 1804

Simon Gajowski BPLN 1786

Martina Gancarz BPLN 1824

Helena Cancarzowna BPLC 1820

Felius Gardziel BLN 1875

Jospehus Garniak BLN 1861

Victor Gaworski BLN 180-2

Cajetanus Gąska BLC 1897

Paulus Gąska BLC 1897

Antonina Gąsiorowska BLN 1875

Andreas Gąsiorowski BLC 1793

Joannie Gąsiorowski BLN 1801

Helena Gąsiorowska BLN 1785

Andreas Gąsiorowski BLN 1784

Bartholomaus Gąsiorowski BLN 1821

Joannes Gąsiorowski BLN 1786

Stephang Gąsiorowski BLN 1792

Marianna Gedlerowa BPLN 1794

Jacobus Genewski BPLN 1867

Karolina Gębalewicz BLC 1869

Franciscus Gębalewicz BLN 1871

Josephus Giebalewicz BLN 1881

Rosalia Globaczowa BPLN 1802

Marting Grodzicki BLN 1782

Sophia Głowacka BLN 1813

Paulus Głowacz BPLM 1784

Casimirus Głowacz BPLC 1877

Rosalia Głowaczowa BPLN 1797

Catharina Głowaczowa BPLC 1792

Marianna Głowniaczka BLN 1785

Martinus Głódzicki BLN 1792

Paulus Gmitraszkiewicz BLC 1792

Michaelis Gorczak BLN 1862

Rosalia Goleowa BLN 1784

Jgnatius Gołda BPLN 1827

Marina Goleniowska BLN 1875

Apolonia Goleniowska BPLN 1836

Franciscus Goleniowski BPLN 1836

Rosalia Gołębiowska BLN 1809

Gregorius Goralewicz BLN 1832

Helena Goralczykowa BLM 1800

Petronella Górska BLC 1792

Ludovicus Górski BPLN 1810

Stanislaus Grabowski BPLN 1795

Joannis Gradecki BLN 1855

Pelagia Groch BPLN 1821

Anna Grodecka BLC 1871

Thomas Grodecki BLM 1839

Leon Grzegorzak BLC 1886

Josephus Grzegorzewicz  BLN 1834

Josephus Grzegorzyk BLN 1835

Magdalena Grzyb BLN 1801

Stephanus Grzybek BPLC 1844

Joannie Grzybko BLM 1845

Helena Grzybowska BPLN 1837

Stanislaus Grzybowski BPLN 1794

Stanislaus Grzybowski BPLN 1789

Stanislaus Grzybowski BLN 1792

Marianna Góral BPLN 1845

Joannes Gralewicz BLC 1874

Marianna Góralka BLN 1804

Rozalie Górecka BLN 1845

Barbara Górska BLN 1785

Andreas Górski BLN 1792

Jędrzy Górski BPLN 178..

Rosalia Górszczańska BLN 1789

Catharina Gutowska BLN 1788

Catharina Gutówna BLM 1787

H

Joannes Hafnem BLN 1810

Marianna Hanaskowa BLN 1784

Apolonia Hanaskowa BLN 1784

Silvester Hanula BLN 1873

Catharina Horbrat BPLN 1873

Josephi Haschka BLN 1828

Rosalia Haschkowa BLN 1828

Jacobi Hasinger BLC 1811

Joannes Helwig BLN 1811

Thaddexus Herbert BLN 1786

Stanislaus Herbut BLN 1792

Thadag Herburt BLN 792

Hedvigis Herowska BLM 1787

Eleonora Herzog BLC 1895

Joannes Hnat BPLN 1820

Anna Hnatowa BPLN 1824

Stephaus Hniatycki BPLN 1838

Bartholomaus Holik BPLC 1880

Marianna Horwatowa BLN 1784

Francisco Hradel BPLN 1827

Sophia Arens BLN 1844

Francisca Hrentowa BPLN 1837

Sophia Hrentowa BPLC 1785

Sophia Hrewodowa BPLN 1804

Andreas Hryńko BLN 1880

Joannes Hryńko BPLN 1832

Regina Hulisz BPLN 1845

Thecla Humnicka BPLN 1807

Ignatius Humnicki BPLN 1838

Anna Husakowska BLN 1805

Michael Hyczo BLN 1803

I

Theresia Iwanowiczowa BLN 1834

Antoniusz Iżycki BLN 1795

Constantii Iwanowicz BLC 1857

Josephus Iwański BLC 1844

Joannie Wasieczko BLC 1857

Theresia Iwaszkiewicz BLN 1845

J

Patronella Jabłońska BPLN 178..

Adalbertus Jabłoński BPLN 1810

Simonie Jakubowski BLN 1799

Agnetis Jakubowska BPLC 1880

Margaritam Jakubowska BLN 1839

Brigida Janiszewska BLN 1839

Ignatiusz Janiszewski BPLN 1830

Stanislaus Janiszewski BPLN 1830

Apolonia Janiszowna BLN 1788

Joanna Jankowa BLN 1811

Franciscus Jankiewicz BLN 1880

Petrus Janowicz BLN 1876

Catharina Janowska BLN 1881

Salomea Janowska BLN 187

Antoniusz Janowski BPLN 1865

Josepho Janowski BBN 1827

Ignatiuk Jarema BLC 1881

Anna Jarema BLC 1895

Antonina Jarentowska BPLN 1838

Franciscus Jarocki BPLN 1804

Petrus Jarocki BPLN 1797

Thecla Jasińska BPLN 1815

Stanislaus Jasiński BPLC 1891

Valentinus Jasiński BPLN 1815

Thaddaus Jasiński BLC 1836

Andreas Jawniak BPLN 1784

Mathias Jawniak BPLC 1859

Catharina Jawnicka BPLN 1870

Margarita Jaworska BLN 1809

Josephus Jaworski BLNn 1844

Thomas Jaworski BLM 1852

Marianna Jedlińska BLN 1830

Joannes Jedliński BLN 1844

Paulus Jedliński BLN 1813

Irena Jedynak BPLC 1887

Francisca Jezierska BLN 1842

Pelagia Jureczko BLN 1846

Jacobus Jurkiewicz BLN 1832

Joannes Jurkiewicz BLN 1811

Anna Jurkiewiczowi BLN 1809

Rosalia Jurkowska BLN 1845

Hedvigis Józefkiewiczowna BLN 1799

K

Anna Kaczmarska BLN 1821

Catharina Kaczmarska BLN 1879

Jacobus Kaczmarski BLN 1833

Joannis Kaczmarski BPLN 1796

Michaelis Kaczmarski BLN 1821

Catharina Kadlewicz BLC 1897

Andreas Kaluszniak BLN 1785

Helena Kaluszniakowa BLN 1784

Anastasia Kamińska BLN 1789

Catharina Kamińska BPLN 1801

Jones Kamiński BPLN 1807

Thomas Kantorowicz BLC 1803

Peter Karbownik BPLN 1817

Teodorius Karczmarski BPLN 1840

Martinus Karnas BLN 1813

Marianna Karpińska BLC 1889

Simeon Karpiński BLC 1870

Catharina Kasperska BLN 1785

Adalbertg Kasperski BLN 1791

Josephum Kasprowicz BLN 1799

Catharina Kaspowiczowna BLN 1793

Albertus Kasprzyk BLC 1790

Jerefia Kasprzyska BLN 1802

Tomasz Kraszewski BLN 1832

Michael Kaszycki BLN 1876

Augustinus Kawalerski BPLN 1870

Anreas Kazienko BPLN 1827

Anastasia Kazienko BLN 1827

Andreas Kazienko BLC 1820

Jones Kazienko BLC 1885

Marianna Kazienko BLN 1873

Andreas Kazienko BLC 1838

Maria Kędzierska BLN 1877

Agnes Kędzierzawska BLC 1835

Laurentius Kiełbasa BLC 1784

Agnes Kierykowa BLC 1788

Agnes Kierykowna BLC 1786

Franciscus Kijanka BPLN 1838

Catharina Kijanka BPLN 1838

Mathias Kijanka BPLN 1837

Anna Mijankowa BPLN 1837

Andreas Kijanka BPLN 1854

Joannie Kijański BPLC 1867

Simone Klucz BLN 1856

Joannie Klaczek BLN 1881

Theresia Klaczowska BLM 1847

Petri Klanu BLN 1881

Simon Klepacki BLC 1803

Jacobus Klepacki BLN 1844

Gregorius Klimek BPLN 1871

Gabrieli Klimko BPLN 1836

Rosalia Klimko BLN 1875

Parascenia Klimkowa BPLN 1836

Marianna Klimkowa BLC 1838

Martini Kłosek BLN 1825

Martini Kłusak BLN 1820

Catharina Kłusakowa BLN 1820

Martinus Kłosek BLN 1826

Martinus Kłusek BPLC 1820

Catharina Kłoskowa BLN 1822

Catharina Kłuskowa BLN 1823

Agnetis Koba BLC 1881

Antoniusz Koba BLN 1882

Urszula Kobielska BPLN 1784

Bernardinus Kobielski BPLN 1798

Stephanus Kobielski BPLC 1785

Marianna Kobielska BLN 1785

Michael Koblakowski BLN 1869

Sebastianus Kociubiński BLN 1799

Agatha Kociubińska BLC 1834

Marianna Kociubińska BLN 1821

Joannes Koczan BLN 1796

Michael Koczan BLC 1883

Stephanuea Koczan BLN 1784

Anna Koczana BLN 1791

Anna Koczanowa BLN 1814

Julianna Koczanowska BPLC 1857

Mathias Kokoszka BPLC 1865

Franciszek Kokoszyński BLC 1880

Constantis Klucz BPLN 1838

Sophia Klucz BPLN 1838

Agnes Kolaczowa BPLN 1837

Gregorius Kołacz BPLC 1869

Constantinus Kołacz BPLC 1831

Constantinus Kołacz BPLN 1832

Stephaus Kołacz BPLN 1809

Simeon Kołacz BLC 1846

Pelagia Kołaczkowa BLN 1828

Magdalena Kołaczowa BPLN 1808

Zofia Kołaczowa

Catharina Kołaczówna BPLC 1825

Magdalena Kołaczyka BPLN 1804

Hyacynthus Kołaczyński BPLN 1786

Antoni Kołczan BLN 1877

Anna Kołodziej BLM 1847
Franciscus Kołkowski BPLN 1870

Cajetanus Kołkowski BPLN 1873

Antoniusz Kołtuniak BLC 1836

Marianna Kołtuniewska BLN 1828

Francista Kołacz BPLN 1870

Joannie Komornicki BLN 1800

Josephum Komornicki BPN 1800

Anna Kondrad BLN 1810

Joannes Kopieć BPLN 1838

Andreas Kopko BLC 1845

Marianna Kopianka BLN 1845

Casimirus Koraszykiewicz BLC 1799

Beniamino Korniak BPLN 1827

Gregorius Kość BLC 1881

Michael Kossowski BPLN 1873

Juliusz Kosmalski BLN 1844

Catharina Koszarowa BLC 1784

Theodorus Kot BPLC 1827

Cajetanus Kotkowski BLN 1856

Barbara Kolarczyk BC 1879

Regina Kotliarczanka BLN 1786

Hegvigis Kotlarska BLN 1784

Salomea Kotlarska BLC 1873

Franciscus Kotlarski BPLN 1873

Marianna Kotowska BLN 1795

Catharina Kotuniewska BLN 1819

Antoniusz Kotuniewski BPLN 1817

Valentini Kowal BLC 1939

Basilius Kowalski BLC 1832

Julian Kowalski BLC 1853

Ewa Kowalska BLN 1821

Ewa Kowalska BPLN 1824

Marianna Kowalińska BLN 1785

Nicolas Kowik BPLC 1881

Alojonis Kołaczyński BLC 1873

Franciscus Kozak BPLN 1807

Marianna Kozakowa BPLN 1809

Sebastianus Koziulanski BLN 1801

Adalbertus Kozłowski BLN 1826

Catharina Kozłowska BLN 1808

Sophia Kozłowska BLC 1793

Laurentjus Kozuba BPLN 1865

Valentini Kozubak BLN 1874

Anastasia Kraynik BPLN 1845

Thecla Krolowa BPLN 1823

Marcin Kroński BLC 1874

Regina Krosta BLN 1876

Anna Kruć BPLM 1874

Constantinus Król BPLN 1812

Carolus Król BLC 1859

Leon Król BLC 1859

Basilius Królikowski BLN 1828

Thecla Królowa BLN 1822

Adalbertus Krystyniacki BLN 1880

Marianna Krzak BPLC 1890

Joannes Kruszyński BLC 1836

Petrus Kruszyński BLC 1880

Magdalena Krysiewicz BLC 1863

Francisca Krzyszkowska BLN 1816

Ludovica Krzyszkowska BLN 1810

Antonii Krzyszkowski BLN 1835

Ferdynand Krzyżanowski BLC 1838

Josephus Krzyżanowski BLC 1889

Victoria Krygowska BLC 1889

Helena Kuciubińska BPLN 1837

Sophia Kucharszczanka BPLN 1789

Antoniusz Kucharzyk BPLN 1798

Theodorus Kaczmarski BPLN 1840

Cajetanus Kulkowski BLN 1860

Anna Kułkowska BPLN 1870

Cajetanus Kułkowski BK BLN 1861

Ignatiuk Kupczak BPLC 1856

Josephus Kępieński BLN 1876

Adalbertus Kuprowicz BLN 1795

Martinus Kurasz BPLC 1850

Nicolas Kurasz NLM 1829

Theresia Kuraszowna BLC 1826

Barbara Kurkowska BPLN 178..

Joannes Kuśnierz BLN 1881

Andreas Kurkiewicz BLN 1859

Anastasia Kurkiewicz BLN 1859

Andreas Kuzimko BPLN 1874

Joannie Kwaśniak BPLM 1874

Marianna Kwaśniak BPLC 1890

Urszula Kwaśniowska BLN 1839

Josephus Kwaśniowski BLM 1852

Anna Kwiatkowska BLN 1793

L

Bartholomus Lach BPLN 1786

Benedictus Lach BPLN 178..

Franciscus Lach BLN 1801

Catharina Lachowa BPLN 1797

Rosalia Lachowa BPLN 1784

Sophia Lachowa BPLN 1786

Joannes Lachowicz BLN 1803

Anna Lachówna BPLC 1812

Valentinus Laska BLC 1881

Sophia Lazur BPLN 1845

Joannie Lachowicz BPLM 1861

Hedvigis Blendowa BLN 1793

Anna Leśna BPLN 1823

Alexander Leśny BPLN 1837

Antoniusz Leśny BPLN 1824

Josephus Leszczeński BLN 1839

Salomea Leszczyńska BLN 1836

Józef Leszczyński BLC 1835

Francisca Lewandowska BLN 1786

Agnes Lewicka BLN 1831

Hedvigis Lewicka BPLN 1786

Andreas Lewicki BLN 1844

Cajetanus Lewicki BLN 1808

Valentinus Lewicki BLN 1825

Josephus Lewiczewski BLC 1844

Hyacenthis Libera BLN 1839

Jones Licheniewicz BPLC 1861

Michael Lichnowicz BLN 1874

Gregorius Linda BPLN 1804

Josephus Linda BLN 1784

Thomas Linda BLN 1784

Antonius Lindak BPLN 1821

Anna Lindowa BLN 1785

Marianna Lindowa BLN 1785

Antonius Lindowicz BLC 1786

Catharina Lindzionka BLM 1812

Joannes Lis BPLM 1830

Michał Lis BLC 1877

Cunegunda Lisowska BPLN 1804

Maria Lubecka BLN 1876

Stephaus Lubera BPLC 1890

Ł

Joannes Łabędzki BPLC 1890

Laurentius Łabędzki BLN 1842

Ignatiuk Łabęcki BLC 1873

Melchior Łabęcki BLC 1811

Sebastianus Łabkowski BLM 1785

Magdalena Łachowiczowa BLM 1828

Leopold Łapkiewicz BLN 1832

Joannes Łaszkiewicz BPLN 1818

Catharina Ławicka BLN 1791

Franciscus Ławicki BLN 1784

Catharina Ławczanka BLC 1790

Theresia Łazarowa BPLM 1805

Hiacynthas Łazarowicz BLN 1812

Barbara Łemkowska BLN 1794

Salomea Łemkowska BLN 1801

Barbara Łepkowska BPLN 1797

Alexsander Łobodyński BLC 1878

Marianna Łubkowska BLM 1806

Simeon Łukowski BLN 1844

Jacobi Łyszczarz BPLN 1824

Catharina Łyszczarz BPLM 1854

Catharina Łyszczarzowi BLN 1824

M

Franciscus Maciejowski BLN 1866

Maria Madejowa BPLN 1874

Joannes Madejowski BLC 897

Anastasia Majewska BLN 1861

Joannie Majewski BLN 1872

Michaelis Mayka BLN 1863

Maria Majkiewicz BLN 1874

Theresia Maykowa BLN 1811

Joannie Makuszak BPLC 1881

Joannie Malec BLN 1872

Josephus Malczewski BLN 1821

Gabrieli Melik BLN 1839

Magdalena Malinowska BLN 1807

Joachimus Malinowski BLC 1865

Michaelis Malinowski BLN 1881

Petrus Malinowski BLC 1880

Paulus Malski BPLC 1865

Anna Maniawska BPLN 1812

Hiacynthus Maniawski BLN 1810

Sigismindus Maniawski BLN 1875

Andreas Maniewski BPLN 1858

Joannie Mańkiewicz BLN 1838

Michał Marczewski BLN 1837

Adalbertus Marek BPLN 1867

Petri Marek BPLN 1837

Anna Mariańska BLN 1818

Andreas Markiewicz BPLC 1785

Joannie Markiewicz BPLN 1795

Marianna Markiewiczowa BPLN 178..

Catharina Markiewiczowi BPLN 1784

Alexander Marko BPLN 1794

Jocobus Marko BLN 1820

Joannes Marko BPLN 1805

Ewa Markowa BPLC 1829

Marianna Markowa BLN 1794

Angela Markowska BPLC 1834

Joannie Markowski BPLC 1834

Laurentius Markowski BLN 1808

Besilius Martyn BLC 1878

Joannes Marzec BLC 1857

Stephannes Marzec BLC 1886

Antoniusz Massakiewicz BLM 1822

Michael Massakiewicz BLC 1809

Onufry Maszczakiewicz BLN 1879

Catharina Mazur BLN 1877

Thomas Mazurkiewicz BLN 1809

Catharina Mazurkiewiczowi BPLN 1803

Marianna Maź BPLC 1890

Barbara Mądrzejowska BLN 1850

Ignatiuk Mądrzejowski BPLC 1878

Joannie Miałkowski BLN 1870

Józef Michalik BLC 1883

Catharina Michalska BLC 1880

Alexandri Michalski BLN 1875

Paulus Michalski BPLN 1831

Mathias Michalski BLN 1857

Franciszek Michałowicz BLN 1791

Janus Mietkowski BLN 1867

Michael Mielniczek BPLN 1839

Thomas Mielniczek BLC 1895

Marinam Francisach Miesiewiczowna BLN 1795

Joannie Migczowski BPLN 1842

Agnetis Milkowska BLN 1859

Jacobus Milatyński BLN 1800

Theophila Miłkowska BLC 1877

Dominicus Miłkowski BLN 1836

Agnes Misiewiczowi BLM 1836

Christina Misiewiczowi BLM 1831

Marianna Misiewiczowna BLC 1834

Rozalia Misiak BPLC 1840

Silvester Miratyński BPLC 1834

Jacobus Miratyński BLN 1821

Paulus Mistraszkiewicz BLN 1792

Valentinus Mirzwa BLN 1805

Stanislaus Młynarski BLC 1877

Catharina Mniaczek BLN 1878

Martinus Mnich BLN 1880

Marianna Moczydłowska BPLN 1798

Joannie Moczydłowski 1798

Joannie Modrzejewski BLC 1793

Anna Monczarz BPLC 1844

Dominicus Augustinus Morawski BLN 1826

Basilius Morawicki BLN 1834

Joannie Morko BPLN 1802

Magdalena Moszko BLC 1897

Simeon Motyl BLC 1795

Adalbertus Mroczko BPLN 1794

Antoniusz Mroczko BPLC 1879

Agnis Mroczkowa BPLN 1798

Catharina Mróz BPLC 1792

Sophis Blechowska BPLC 1812

O

Andreas Oleksiak BPLN 1842

Constantinus Oleśnika BLN 1875

Francisca Eliasz BPLN 1874

Joannes Olkuszewski BPLN 1813

Michaelis Opałka BLN 1889

Dionisius Orłowski BLN 1865

Carolus Osada BLC 1874

Johannes Osiadły BLC 1881

Hedvigis Osińska BPLN 1784

Anna Ostafińska BPLN 1812

Elias Rostafiński BLN 1808

Valentinus Ostawicyski BLC 1803

Fabianus Ostrowski BLM 1829

Sebastianus Ostrowski BPLC 1812

Franciscus Osypański BLM 1871

Stanislaus Osypka BLC 1871

Magdalena Oszkandowa BLC 1809

Johannes Owsiany BLN 1882

P

Marianna Pasławska BLN 1809

Sophia Pasławska BLN 1786

Joannie Pasławski BLN 1785

Josephu Paszkiewicz BLC 1792

Francisa Paczkowska BLC 1868

Magdalena Paczławska BLN 1843

Ludovica Kalinowska BLC 1881

Jan Alkiewicz BLN 1792

Maria Barańczak BLN 1877

Wilhelmina Parowska BLN 1867

Anna Pasławska BLN 1812

Magdalena Pasławska BLM 1828

Andreas Pasternak BPLC 1867

Sophia Pasternak BLC 1867

Catharina Pawelska BLN 1870

Michaeli Pawelski BLN 1868

Johannes Pawlikowski BLN 1876

Joannie Pawliszyn BLN 1821

Sophia Pawliszynowi BLN 1821

Casimiri Pawlus BLN 1820

Marianna Pawlusowi BPLN 1814

Marianna Pawłuska BPLN 1820

Agnes Pawłowska BPLN 1789

Marianna Pawłowska BPLN 1822

Michael Pawłowski BPLC 1867

Sebastianus Pilarski BLN 1811

Thomas Pencherek BLN 1831

Catharina Pękalska BLN 1874

Michael Penkalski BPLN 1826

Francisco Pempek BLN 1832

Dalia Perdakówna BPLN 1784

Apolonia Perłakówna BLC 1813

Marianna Perłakowa BLM 1828

Catharina Petlowana BPLN 1836

Josephu Petlowany BPLN 1836

Apolonia Petrakowa BLN 1813

Thecla Petryka BPLC 1855

Thomas Pęcherek BLN 1831

Regina Pękalska BPLN 1784

Teressa Pękalska BLN 1786

Valentinus Pękalski BPLC 1848

Sebastianus Pępek BLM 1830

Antoniusz Piątkowski BLM 1832

Jacobi Piątkowski BLC 1897

Joannes Piela BPLN 1806

Gregorius Pieluchowski BLN 1864

Marianna Pielna BLN 1805

Marianna Pielowa BLW 1805

Paulus Pieniądz BPLC 1888

Anna Pieniądzowi BPLN 1789

Leo Piękoś BLC 1889

Dorota Pierdakowa BPLN 1789

Joanna Pietraszkiewiczowi BLN 1801

Joannie Pilch BLC 1838

Mathias Pliński BLN 1806

Petrus Piłat BPLN 1865

Parascenia Piłatowa BPLN 1814

Michael Panda BLC 1888

Andreas Pinnacle BPLN 1858

Catharine Pinnacle BLN 1875

Antonio’s Panda BPLN 1821

Johannes Panda BPLC 1870

Leo Panda BPLN 1834

Marianna Pindakowa BPLN 1822

Marianna Piwońska BLN 1828

Antoniusz Pawiński BLC 1829

Franciscus Pawiński BLN 1827

Xaverius Pawiński BPLM 1835

Casimirum Piotrowski BLN 1800

Marianna Piotrowska BLN 1832

Magdalena Piotrowska BLM 1802

Andreas Pirozek BPLC 1871

Jones Pirożek BPLN 1826

Gabryelis Płonka BLN 1872

Paulus Początek BLN 1811

Paulus Początkowski BLN 1810

Michael Podczaszy BLC 1810

Simeon Podczaszy BLN 1801

Theresia Podczasza BLM 1834

Salomea Podgórniak BLC 1886

Paulus Podgórniak BLW 1861

Paulus Podgórski BLW 1794

Franciscus Podhajecki BLN 1810

Casimiro Pokrywka BPLN 1817

Valentinus Pomykała BLN 1880

Ewa Popiacka BPLC 1877

Eliasz Popiacki BLN 1831

Simone Popiacki BLC 1835

Gregorius Popia BPLM 1877

Francisa Popiwkowa BLC 1837

Euprosina Popiakówna BLN 1802

Dimitrius Popowczak BLN 1860

Jacobus Popowczak BPLC 1877

Wasylko Popowczak BLC 1845

Simone Potoczny BLM 1793

Maria Potoczny BLC 1880

Sophiami Poznańska BLM 1799

Adalbertus Poznański BLM 1784

Adalbertus Paczyński BLN 1813

Johannes Prokop BLC 1844

Jocobus Pokropski BPLC 1877

Johannes Pokropski BLN 1831

Adalbertus Procek BPLN 1865

Adalbertus Prorok BPLC 1861

Johannes Przepaśniak BPLC 1827

Felicianna Przezwańska BPLN 1795

Antoniusz Przezwański BPLC 1878

Josephom Pszonak BLN 1816

Michaeli Pszonak BLN 1845

Catharina Pszonakowi BLM 1815

Brigitta Przybyłko BLN 1880

Magdalena Przybylska BLN 1784

Stanislaus Przybyłowicz BLC 1864

Johannes Przykopski BLN 1829

Alexander Szczęsny-Przysiecki BLXC 1791

Josephu Pytlowany BPLC 1829

Paulus Podgórniak BLN 1867

Andresa Puławski BLN 1819

Rozalia Popiacka BLN 1806

Johannes Popiacki BPLN 1836

Simon Panicky BPLN 1836

Andreas Pupa BLN 178..

Elias Pupa BLN 1798

Jacobs Pupa BPLC 1885

Hyacinths Pupa BLN 1800

Rozalie Pupiaczka BLN 1813

Josepha Popiwkowa BPLN 1784

Anastasia Pupiakowa BLN 1798

Hiacintus Pupiań BLN 1795

Brigida Puszka BLN 1793

R

Basilius Rabka BLN 1785

Rozalia Rabka BLN 178..

Basilius Radkiewicz BLC 1784

Rozalia Raczkowska BPLC 1840

Regina Radomiastka BLN 1785

Josephus Radzenkiewicz BPLN 1870

Thecla Radziszkiewicz BLN 1880

Basilius Parka BLN 1807

Nicolas Parka BLN 1826

Petri Rake BLN 1812

Theodora’s Rake BPLN 1808

Portobello Rasa BLN 1802

Francisco’s Ray ski BLN 1836

Thomas Ray ski BLN 1802

Zdzislaus Relics BLN 1878

Basilius Radkiewicz BLN 1786

Antonia Ryska BLC 1856

Alexander Godowsky BPLN 1835

Alexander Roman BPLN 1797

Alexius Roman BPLN 1804

Johannes Roanoke BPLN 1853

Johannes Romanic BPLN 1861

Sylvester Romans BLN 1874

Sylvester Romański BLN 1860

Sylvester Romanicki BLN 1878

Anna Rozpałyńska BLC 1864

Hera Rostecka BLN 1795

Marianna Rostecka BLN 1786

Salomea Rostecka BLN 1786

Josephus Rostecki BLN 1788

Marianna Rostecka BLN 1806

Adalbetrus Rubin BLN 1805

Thomas Rubin BPLN 1806

Victoria Rubin BPLC 1885
Thecla Rubinowa BPLN 1812

Thecla Rubinowna BPLC 1808

Magdalena Rubinowna BPLC 1831

Brigida Rubinowa BPLN 1806

Brigida Rucka BLN 1795

Brigida Rudzka BLN 1801

Marianna Rudzka BLN 1802

Thomas Rudzki BPLM 1801

Cajetanus Rumuński BLN 1866

Stephanus Rukowski BLN 1788

Josephus Rzepecki BPLN 1801

Ewa Rzepka BPLM 1876

Simon Rypka BLC 1803

Anna Rypkowa BLN 1813

S

Dominical Sabina BLN 1838

Balbina Sabka BLN 1877

Marianna Saratowska BLC 187..

Barbara Sadowa BPLN 1797

Cajetanus Sadowy  BPLC 1890

Martinus Sadowy BLN 1826

Marcin Sadowy BPLN 178..

Paulus Sadowy BPLN 1727

Catharina Sadowna BPLN 1794

Nicolas Sadowiecki BLC 1857

Thomas Sałgan BLN 1784

Anna Sałganka BLM 1785

Gregorius Sałowiej BLN 1874

Basilius Samolewicz BLC 1853

Valentinus Samolewicz BLN 1837

Carolus Samolewicz BPLC 1888

Carolus Saramowiczowna BLN 1807

Carolus Valentinus Samulewicz BLC 1835

Adalbertus Sądowicz BLN 1805

Salomea Sądowiczowa BLN 1792

Joannes Schufter BLN 1810

Josephi Scharzenbruner BLM 1823

Anna Scherzenbrunerowa BLM 1823

Basiling Serdeczny BLM 1830

Josephus Serafin BLN 1861

Martinus Serafin BLC 1860

Elisabetha Serafinowa BPLN 1827

Petrus Serwatka BLM 1837

Anna Sichora BLC 1973

Franciscus Sichora BPLN 1873

Theodorus Sidor BLN 1798

Franciscus Sidor BPLN 1784

Gregorii Sidor BLN 1826

Helena Sidorka BPLN 1786

Ewa Sidorowa BPLN 1804

Helena Sidorowa BLN 1826

Sophia Sidorowi BPLN 1807

Gregorius Sidor BPLN 1824

Stephano Sidor BLN 1831

Joannes Sieklucki BLN 1836

Franciscus Sielnicki BPLN 1815

Agnetem Sielnicka BPLM 1803

Andreas Sikora BLN 1877

Anna Sikorska BPLN 1784

Jacobus Sikorski BPLN 1804

Lucian Sikorski BPLN 1799

Casimirum Sikorski BPLN 1796

Anna Sitowska BPLC 1885

Helena Składanka BLN 1867

Adalbertus Składań BLN 1864

Marianna Skopianka BLC 1844

Maria Skórka BLN 1875

Marianna Skórka BLC 1867

Josephus Skubisz BPLC 1891

Magdalena Skulska BLN 1806

Catharina Słomińska BLM 1839

Catharina Słowikowska BLM 1806

Laurentius Słowikowski BLN 1806

Joanna Słowińska BPLN 1815

Josephus Smuszkiewicz BLC 1873

Joannes Snadzik BPLN 1838

Joannie Snadyk BPLC 1838

Anna Sobirajowa BPLN 1805

Agata Sobol BLC 1861

Anna Sobol BLN 1841

Joannie Sokół BLN 1882

Joannie Solarski BLN 1873

Joachimus Solarski BLN 1868

Ewa Solerczak BPLN 1870

Thomas Solik BLC 1854

Leurenti Sossa BPLN 1872

Stephaus Sosa BLC 1881

Anastasia Stosowa BPLN 1792

Sophia Stosowa BPLN 1800

Joannie Sowa BPLC 1887

Rozalia Sowa BLC 1889

Adalbertus Speluna BLN 1837

Agata Spalinowa BLN 1837

Adalbertus Spilina BLN 1839

Marianna Spozicha BLN 1812

Casimirus Stankiewicz BLN 1813

Barbara Stankiewiczowi BLN 1813

Anastasia Stanowska BLN 1819

Andresa Stanowski BLN 1789

Laurentius Stanowski BLN 1803

Jocobi Starzak BLC 1880

Euphrosinum, Marinami Starzyńska BLN 1794

Josephu Starzyński BLC 1792

Martinus Staszkiewicz BLC 1791

Petrus Stawiński BLN 1807

Andresa Steckiewicz BLN 1832

Michaela Steckiewicz BLN 1803

Marianna Steczkiewiczowa BLN 1784

Johannes Steckiewicz BPLN 1837

Hyacyntus Stempniak BPLC 1800

Petrus Stepniak BPLC 1887

Stanislaus Stępkowski BPLN 1845

Anna Stołmińska BLC 1813

Paulus Szczerbinki BLC 1863

Mathias Szczerbinki BPLN 1864

Bartholomeus Strzelbicki BPLN 1870

Romansu Stojałowski BLC 1861

Adamus Stepczyński BLC 1884

Johannes Stepczyński BLC 1827

Marianna Stryszek BPLM 1861

Catharina Styczkiewicz BLN 1882

Martini Skudowy BPLN 1797

Magdalena Sufiakowa BLN 1786

Anna Sulachowna BLN 1796

Justyna Sulakowna BLN 1798

Jacobus Sułek BPLM 1828

Stanislaus Sułkowski BLN 1784

Adalberg Surówka BPLC 1800

Catharina Surówka BLN 1844

Agens Surowkowna BPLN 1784

Anna Surowkowna BPLN 1784

Marianna Surokowna BLN 1785

Victoria Suruwkowna BPLC 1812

Marianna Surowkówna BLN 1788

Ludovicus Swoboda BLC 1873

Petrus Świstek BLC 1883

Thomas Szabla BLM 1830

Marianna Szałygowa BPLN 1805

Tatiana Szałygowa BLN 1826

Sophia Szaruga BLN 1802

Paulina Szczepańska BPLN 1870

Jacobus Szczepański BPLN 1870

Victoria Szkardzińska BLN 1829

Antoni Szkardziński BLN 1829

Martina Szliwińska BPLN 1784

Paulus Szabarkiewicz BLN 1872

Adalbertus Szpelina BLC 1835

Johannes Szpilka BLN 1804

Jacobi Szpiliński BLM 1802

Joannie Szpytman BLN 1881

Gregorius Szuflita BPLC 1827

Anna Szumigowa BPLN 1789

Marianna Szumigowa BPLNB 1806

Sophia Suszonka BPLN 1794

Stephanus Szybik BLC 1883

Joanna Szyjenka BLN 1814

Anna Szalewska BLN 1864

Johannes Szalko BLN 1841

Franciszek Szałkiewicz BPLN 178..

Franciszek Szałkiewicz BLN 1792

Agens Szykowa BPLN 1812

Anna Szykowa BLN 1785

Sophia Szykowa BLN 1785

Anna Szykowa BPLC 1824

Agens Szykowna BPLN 1814

Rozalia Szyłkówna BLC 1813

Antoniusz Szymański BLM 1831

Francisco’s Score BLC 1873

 

Ś

Laurentio Ścibor BLN 1819

Josephu Ścibor BPLN 1796

Joannie Ścibor BPLN 1843

Joannie Ścibor BPLN 1824

Joannie Ścibor BLC 1836

Aghtam Ścibiorowa BPLN 1798

Victoria Ścibiorowa BLN 1832

Victoria Ścibiorówna BPLC 1821

 

Paulus Ślimak BPLC 1891

Demetriusz Ślimak BLN 1872

Agata Śliwieńska BPLN 1804

Agata Śliwieńska BPLN 1804

Franciscus Śliwiński BPLN 1804

Agata Śliwińska BPLN 1804

Mathias Śliwiński BLN 1788

Joannes Ślusarz BPLC 1859

T

Adulterous Tabor BPLN 1839

Jacobus Tamowski BPLC 1871

Caspar Tarnowski BLN 1828

Sophia Tchorzewska BLN 1808

Romansu Tchórzewski BLC 1807

Adulterous Telega BOPLN 178..

Bartholomeum Telega BPLN 1797

Gregorku Telega BLN 1813

Johannes Telega BLM 1820

Marianna Telegowa BPLM 1784

Justyna Teleśnicka BPLN 1784

Teressia Telezanka BPLC 1792

Onufry Terlecki BLC 1857

Romansu Tchórzewski BLN 1813

Agata Tomaszewska BPLC 1887

Paulo Tomaszewski BLM  1829

Petrus Tomaszewski BLN 1862

Josephu Tomkiewicz BPLC 1861

Francisco’s Trojan BPLC 1879

Valentines Trojan BLN 1821

Thecla Tyczyńska BLN 1881

Josephu Trzeciak BLN 1854

Marianna Trznadel BPLC 1884

Simone Trznadel BPLN 1865

Thacla Turczyńska BLN 1839

Rozalia Turczyńska BLN 1805

Darnielis Turczyńska BLN 1802

Mathias Turski BLN 1807

Thaddaus Dworzański BPLN 1805

Agnetis Tworzydło BLC 1881

Johannes Tworzydło BLN 1881

Michaela Tyrawski BPLN 1804

Petri Tyrawski BLN 1875
Johannes Tomczyk BLC 1845

Michaeli Tomczyk BLN 1862

Rozalia Tomczyk BLN 1863

U

Anna Urban BLN 1843

Johannes Urban BLN 1840

Paulo Urban BPLC 1890

Valises Urban BLM 1801

W

Helena Wadze BLC 1895

Bartholomeo Walkowicz BLC 1876

Magdalena Wargalowska BLM 1876

Johannes Worgalowski BLC 1809

Michaela Wajda BPLN 1843

Michaeli Wajda BPLN 1857

Marianna Wandowa BLN 1811

Adalbertus Waydyła BLN 1869

Andresa Walciszek BLC 1853

Marianna Weirauch BPLN 1827

Jacobus Weskilewicz BLN 1819

Apolonia Weskilewiczowa BPLN 1809

Gregorii Wesołowski BLN 1796

Jacobus Węglewicz BLN 1864

Magnes Węgrzyn BLN 1874

Felis Węgrzynek BPLM 1784

Antoni Węgrzynowski BLN 1877

Antoni Węgrzynowicz BLC 1896

Antoni Węgrzynowski BLC 1871

Gregorius Winiarczyk BLN 1849

Michaeli Wienarczyk BLN 1852

Benedictus Wiercicki BPLN 1801

Helena Wierzbicka BLM 1813

Magdalena Wierzbicka BPLN 1807

Marianna Wierzbicka BLN 1813

Simon Wierzbicki BPLC 1785

Andresa Wierzcholski BPLN 1831

Anna Rozalia Wiktorówna BPLN 1830

Paulus Wilczyński BLN 1804

Josephu Wilkoneski BLC 1844

Marianna Wilkowa BPLN 1807

Gregorius Winiarczyk BPLC 1844

Johannes Winiarczyk BLC 1897

Josephu Winiarczyk BPLC 1888

Michaeli Winiarczyk BLN 1869

Marianna Winiarska BLM 1824

Nicolas Winiarski BLM 1831

Helena Winiarz BLN 1793

Jacobus Winkowski BLN 1881

Francisa Romanem Wierzbicka BLN 793

Helena Wierzbicka BPLN 1800

Joseph Wierzbicki BPLN 1795

Simon Wierzbicki BPLN 178..

Gabrielem Wierzbicki BPLM 1795

Rozalia Wiśniowska BLM 1830

Josephu Wiśniowski BLN 1837

Agens Wituszyńska BPLN 1784

Agens Wituszyńska BLN 1784

Casimirus Wituszyński BLN 1837

Franciscus Wituszyński BLN 1809

Josephu Włoch BLN 1888

Theressia Włodek BPLN 1838

Regina Wnukiewiczowa BLN 1784

Marianna Wodniacka BPLN 1810

Josepha Wolańska BLC 1883

Johannes Wolański BLC 1897

Theophila Wolska BPLN 1815

Paulus Wojciechowski BLN 1880

Adalbertus Wojdyło BPLC 1879

Sebastian’s Woos BLN 1844

Theca Woodcock BLN 1828

Jacobus Wóycicki BLM 1831

Antoniusz Wojciechowski BPLN 1869

Andresa Wojcieszkom BLN 1854

Andresa Wojcieszkom BLN 1859

Adalbertus Wojdyła BLC 1872

Catharina Wojtuszewska BLN 1828

Michaeli Wojtuszewski BLN 1818

Bartholomae Wróblewski BLN 1821

Catharina Wróbel BPLC 1891

Magdalena Wróblicka BLC 1897

Marianna Wróblewska BPLN 1838

Stanislaus Michaela Wrześniewski BLN 1784

Jacobus Wyskielewicz BLN 1806

Jacobi Wywrot BPLC 1882

Z

Stanislaus Zaborowski BLM 1787

Ewa Ząbeczka BLN 1799

Helena Ząbeczka BLN 1799

Adalbert Ząbeczki BLN 1797

Zachair Ząbeczki BLN 1842

Josephu Ząbeczki BLNB 1846

Catharina Zacharyszczanka BPLC 1785

Helena Zacharek BLN 1878

Gregorius Zacharki BPLN 178..

Catharina Zachariaszowi BPLN 178..

Franciscus Zajączkowski BPLN 1784

Ignacy Zajączkowski BLN 1836

Marianna Zanikowa BPLM 1847

Alexander Zajączek BPLM 1793

Ewa Zaleska BPLM 1809

Johannes Zaleski BLN 1796

Petrus Zaleski BLN 1791

Jacobus Zaleski BLN 1784

Johannes Zaleski BLN 1785

Stanisław Zaleski BLC 1833

Urszula Zalewska BPLN 1804

Jacobi Zalewski BLM 1800

Michaeli Zalewski BKN 1809

Josephu Zalewski BLN 1837

Stanisław Załęski BLN 1836

Romualda Załęska BPLN 1827

Antoniusz Załęski BPLN 1827

Agens Zamorska BLN 1794

Claira Zamorska BLN 1788

Michaela Zamorski BLC 1790

Michał Zamorski BPLN 178..

Claira Zamorszczanka BLN 1786

Stephanus Zapała BLC 1879

Andresa Zawada BPLC 1835

Jędrzej Zawada BPLC 1836

Antoni Zawadowicz BLN 1796

Catharina Zawadowicz BLN 1799

Agnes Zawadowiczowa BPLC 1832

Rozalia ZawadowiczowaBLM 1796

Gregorius Zawadowski BLN 1828

Catharina Zawadzianka BLC 1835

Apolinaris Zawadzki BLC 1895

Marianna Zawiesińska BLN 1785

Casiemierus Zawiesiński BLN 1785

Caspar Zawiesiński BLN 1875

Martinus Zawiesiński BLN 1812

Michaela Zawiesiński BLN 1785

Thomas Zawiesiński BLN 1837

Caspar Zawiszyński BLC 1793

Caspar Zawiszyński BLN 1800

Anna Zawiszyńska BLC 1793

Francisa Zawiszyńska BLN 1830

Francisa Zielonka BPLN 1830

Sabina Zielonka BPLN 1830

Josephu Ząbeczki BLN 1839

Salomea Ząbeczka BLN 1863

Josephu Zubek BLN 1844

Gregorius Kubik BLN 1814

Julianna Kubikowa BLN 1814

Constantinus Kurakowski BLN 1842

Marianna Zworska BLC 1842

Ż

Joannie Żółtkiewicz BLM 1842

Andres Żurawski BPLC 1890

Joannie Żurawski BPLC 1890

Szczegóły

Fundacje Pinińskich w koście parafialnym pod wezwaniem Św. Trójcy w Babicach KLIKNIJ

Artykuł został napisany na podstawie materiałów opracowanych przez pana Piotra Pinińskiego.

Piotr Haszczyn [luty 2021]

 

Zapraszamy na blog  - http://krzywcza.blogspot.com/

Szczegóły

Trwają prace nad rewitalizacją krzywieckiego kirkutu [Cmentarza żydowskiego]. W bieżącym roku zakończenie wykonania muru nie było możliwe ze względu na nieuregulowane sprawy własnościowe. Obecnie ekipa węgierska pod nadzorem Smila Szabo wyszukuje i ponownie ustawia macewy, które ukryte są nieraz głęboko w ziemi. Semil za pomocą różyczki wyszukuje doły globowe tak, by ustawić je zgodnie z istniejącym wcześniej porządkiem. Ustawiono już kilkadziesiąt mace w kilku rzędach. Szkoda, że tylko na nielicznych zachowały się napisy i inskrypcje. Wybierana jest również ziemia z istniejących ruin ohelu, odkładane są części macew z ornamentami i napisami. Ohel zostanie odbudowany. Prace są finansowane przez fundację The Heritage Foundation for Preservation of Jewish Cemeteries. <<Fotorelacja>>

---

„Lokalne drogi do Niepodległej” – to tytuł uroczystości związanych ze Świętem Odzyskania Niepodległości zorganizowanych przez Mass MediaSan w Domu Ludowym w Krzywczy. Uroczystości towarzyszyła wystawa historyczna, która prezentowała uczestników I wojny światowej oraz zasługi lokalnych patriotów w odzyskaniu niepodległości  z Dubiecka, Babic i Krzywczy.

W części oficjalnej wygłosiłem prelekcję pt. Udział mieszkańców Gminy Krzywcza na frontach I wojny Światowej z podtytułem Wywalczona, Wycierpiana, Wymarzona, Wymodlona Niepodległość.

Imprezie towarzyszyła w profesjonalnych strojach i mundurach historycznych członkowie Stowarzyszenia Rekonstrukcji Strojów Historycznych „Damy i Huzary” z Przemyśla. <<Fotorelacja>>

---

11 września 2021 r. w Świetlicy w Krzywczy, gdzie swoją siedzibę ma Mass MediaSan, kierowanej przez Małgorzatę i Janusza Dachnowiczów można było obejrzeć wystawę poświęconą Bitwie Krzywieckiej z dnia 13 IX 1939 r. oraz zestaw narzędzi stolarskich p. Lindy. Uzupełnieniem wystaw był mój wykład na temat Wspomnień z bitwy mieszkańców z Ruszelczyc. Zaprezentowałem również kolekcję zdjęć z września 1939 r. z Krzywczy i Ruszelczyc.

 Pięknie wszystko przygotowane na rocznice bitwy krzywieckiej. Bardzo szkoda, że tak ważne wydarzenie wpisane w pejzaż Gminy Krzywcza, nie zainteresowało dzieci, młodzież i dorosłych. Podziękowanie dla burmistrza Dubiecka p. Jacka Grzegorzaka za udział w uroczystości. 

Zdjęcia Mass MediaSan

---

W połowie lipca 2021 r. w Babicach odbyły się I Międzyuczelniane Warsztaty Urbanistyczne wydziałów Budownictwa i Architektury Politechniki Lubelskiej i Krakowskiej Akademii im. A. Frycza Modrzewskiego pod kierunkiem Prof. dr hab. inż. arch. Elżbiety Przesmyckiej, dr inż. arch. Dariusza Kronowskiego, mgr inż. arch. Wojciecha Jabłońskiego. Studenci z powyższych uczeni w ramach warsztatów w zespołach opracowywali Koncepcję Zagospodarowania Rynku w Babicach. Inna grupa robiła inwentaryzacje cerkwi w Krzywczy nowoczesnymi metodami.
Trzeba przyznać, że studenci, z którymi miałem przyjemność się spotkać wykazali się dużą inwencją i pomysłowością. Ich koncepcje koncentrują się wokół użytkowego zagospodarowania rynku. Oprócz drzew i roślin jest szereg elementów, dla każdego mieszkańca miejscowości. Bo rynek do serce miejscowości i ono powinno żyć. Bardzo szkoda, że Gmina nie zaprosiła studentów przed rewitalizacją rynku w Krzywczy, którą dokonano w myśl powiedzenia: Nie po to my budowali, żeby my używali tylko po to żeby my mieli. Poniżej próbka możliwości studentów.

 

---

W 2016 roku odbyła się pierwsza sesja naukowa pt. Wędrujące Madonny poświęcona wizerunkom Madonn Kresowych na Podkarpaciu, które trafiły do swoich obecnych kościołów ze wschodniej rubieży Polski po II wojnie światowej. Do tej pory odbyło się V sesji. W pierwszej odsłonie cyklu p. dr Marta Trojanowska wygłosiła referat pt. Śniatyńska Madonna Ormiańska w kościele parafialnym pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Krzywczy. Po czterech latach ukazał się album z IV sesji cyklu. Wśród naukowych opracowań tej książki jest również Madonna z Krzywczy wraz z bogata ikonografią w tym również taki biały kruk jak zdjęcie ołtarza z Cudownym Obrazem Matki Bożej Krzywieckiej, który znajduje się obecnie w kościele w Reczpolu. Tekst pani doktor Marty Trojanowskiej, jest bardzo dokładny oparty na szerokiej bibliografii i przedstawia historie wizerunku zarówno w Śniatyniu, jak i w Krzywczy. Pozycja wydana bardzo starannie przez Muzeum Archidiecezjalne w Przemyślu w konwencji albumowej ukazała się pod koniec roku 2020 i nie jest dostępny do kupienia w dystrybucji ogólnej, ze względu na mały nakład. Z referat można odsłuchać na filmie pt. Wędrujące Madonny.

---

W roku 2014 pomagałem w  programie Fundacji Zapomniane we współpracy Komisją Rabiniczną ds. Cmentarzy Żydowskich mającą na celu odnajdywanie i upamiętnieniem masowych mordów na ludności żydowskiej, których dokonali Niemcy w okresie II wojny światowej w Krzywczy. W tym samym czasie we wrześniu i listopadzie 2014 r. Kamila Józefowicz  [Na zdjęciu obok], zbierała materiały do filmu o masowych grobach Żydów i świadkach tych tragicznych wydarzeń. Pomagałem w tym przedsięwzięciu wskazując miejsca mordów, plenery oraz udzielając obszernego wywiadu na temat historii krzywieckich Żydów. Film pt. „Różdżkarz” miał mieć swoją premierą w roku 2015, ale się nie ukazał. Dopiero w roku 2019 miał swoją premierę film pt. „Niepamiętnik” o zmienionym scenariuszu, dowiedziałem się  o tym niedawno, dlatego informacja dodana jest nie w roku 2019, ale 2021. Jak pisze autorka: „Film jest zbiorem wypowiedzi ludzi, którzy jako dzieci byli świadkami okrucieństw, jakie w czasie II WŚ spotkały ich sąsiadów oraz przyjaciół żydowskiego pochodzenia. Wydani, zamordowani, leżą w zapomnianych dołach, w lasach i na polach wschodniej Polski. W ostatnim momencie udaje się, przynajmniej część z nich, ocalić od zapomnienia”.

W filmie kilka minut jest poświęcona Krzywczy, plener, zabudowa oraz wywiad z panią Barbara Cypryjska – Wójcik. Prywatnie Pani Kamila jest córką reżysera i scenarzysty musicali, Janusza Józefowicza.

Na razie film jest w dystrybucji zamkniętej. Nie udało mi się pozyskać więcej informacji o dostępie dokumentu dla szerokiej publiczności. Dostępny jest w internecie trailer „Niepamiętnika”. Oglądaj trailer KLIKNIJ

 

Piotr Haszczyn [styczeń 2021]

 

Zapraszamy na blog  - http://krzywcza.blogspot.com/

Szczegóły

Dzięki uprzejmości pana Piotra otrzymałem artykuł w języku ukraińskim R.R. Kosiwa pt. DZIAŁA AUTORA AKTU MODLITWY 1690 Z CERKWI W RUSZELCZYCACH W KONTEKŚCIE DZIAŁALNOŚĆ RYBOTYCKIEGO CENTRUM MALARSKIEGO. Całość artykułu Kliknij

Informacje zebrane przez pana Piotra:

Ikonostas, który znajdował się w cerkwi w Ruszelczycach, powstał w 1690 r., a jego fundatorem był Matej Toczap wraz z bractwem cerkiewnym z Dubiecka.

U podstawy rzędu Deesis, na całej szerokości gzymsu, inskrypcja fundacyjna w języku cerkiewnosłowiańskim, o treści: ,,Pоку ахч мца априля дня к сиі апостоли далъ зробити ра бжій матей точ[ап] и брацтво дубецкое за отпущеніє гріховъ своихъ” („ Roku Bożego 1690 miesiąca kwietnia dnia 23 dał zrobić sługa Boży Matej Toczap z Bractwem Dubieckim za odpuszczenie grzechów swoich”).

Możliwe, że ikonostas najpierw znajdował się w cerkwi w Dubiecku, a następnie został przekazany do Ruszelczyc albo M. Toczap wraz bractwem cerkiewnym z Dubiecka wsparli powstanie ikonostasu w Ruszelczycach.

W 1962 r. ikony z ikonostasu z cerkwi w Ruszelczycach zostały przewiezione do Wojewódzkiej Składnicy Zabytków Ruchomych w Łańcucie (obecnie Dział Sztuki Cerkiewnej Muzeum-Zamku w Łańcucie) w depozyt Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Rzeszowie.

W 1999 r. Muzeum - Zamku w Łańcucie (na podstawie decyzji SOZ-4039/17/99 z dn. 16.09.1999 r.) ikony z ikonostasu z Ruszelczyc przekazało do cerkwi greckokatolickiej p.w. Przeniesienia Relikwii Św. Mikołaja w Olchowcu, gdzie wykonano ikonostas zestawiony z ikon z cerkwi z Ruszelczyc uzupełniając go parą ikon Bogurodzica Hodigitria i Chrystus Pantokrator pochodzących z nieistniejącej cerkwi gr.-kat. W Leszczawce.

(źródło:  - Archiwum Działu Sztuki Cerkiewnej Muzeum - Zamku w Łańcucie. Załącznik do Karty ewidencyjnej, Założył Jarosław Giemza, 21.02.2015 r.;

 R.R. Kosiv,  Dzieła autora aktu Modlitwy 1960 z cerkwi w Ruszelczycach w kontekście działalności Rybotyckiego Centrum Malarskiego [w:] Historia Sztuki, Lwów.                                                                                  

Artykuł jest dość obszerny, napisany w języku naukowym, a przedstawia pochodzenie i historię ikonostasu z cerkwi w Ruszeczycach. Jak się okazuje ikonostas został zapewne zakupiony z cerkwi w Dubiecku, gdzie się pierwotnie znajdował. Poniżej został przedstawiony skrót najważniejszych informacji dotyczących ikonostasu w Ruszlczycach - dzieło rybotyckiego mistrza. 

Piotr Haszczyn [styczeń 2021 uzupełniony w 2025 r..]

 

(...) Rybotycki ośrodek sztuki cerkiewnej był jednym z najbardziej aktywnych i produktywnych w latach 1670 -1750. Jego działalność jest reprezentowana przez dużą liczbę prac, które są obecnie gromadzone głównie w różnych muzeach na Ukrainie i za granicą, niektóre są przechowywane w prywatnych kolekcjach. Część z tych prac pozostają na swoim pierwotnym miejscu w cerkwiach. Pomimo dużej liczby ikon tych mistrzów, niewiele zabytków jest z podpisami autora; a więc w większości nazwiska mistrzów pozostają dla nas anonimowe.

Wśród zabytków, które mają styl malowania z tego centrum, znajdują się prace, oznaczone indywidualnym charakterem, które umożliwiają śledzenie działań konkretnego autora.

Celem tego artykułu jest wykorzystanie metoda analizy porównawczej w celu identyfikacji dzieł anonimowego mistrza - autora „Zakonu modlitwy” w 1690 r. z cerkwi w Ruszelczycach, który pracował w stylu centrum rybackiego, aby prześledzić chronologię twórczości i ją scharakteryzować.

Cerkiew w Ruszelczycach obecnie nie istnieje została rozebrana w latach sześćdziesiątych XX w. po wcześniejszym wysiedleniu ludności ukraińskiej z miejscowości. Dziś na tym miejscu jest kościół katolicki poświęcony w roku 2004.

Podczas przeglądu prac malarzy ikon z Rybotycz wyróżniają się one indywidualnym stylem malowania. Dotyczy to przedstawiania twarzy, modelowania postaci, tworzywa motywów na kostiumach świętych, rozwiązania krajobrazu i kaligrafia. Wspólne techniki prace pozwalają na powiązanie ich z jednym autorem.

Zwrócimy uwagę na pracę anonimowego malarza, autora ikon w 1690 r. do ikonostasu Cerkwi Wniebowstąpienia w Ruszelczycach [w 1845 r. cerkiew była pod wezwaniem Zmartwychwstania Jezusa Chrystusa], pod Przemyślem, dawny dekanat pruchnicki eparchia przemyska.

Informacja o przeznaczeniu ikonostasu z Ruszelczyc została zapisana przez mistrza, który pisze, że został on wykonany dla Bractwa Cerkiewnego w Dubiecku „o przebaczenie grzechów własnych”. Nie wiadomo kiedy został on przeniesiony do cerkwi w Ruszelczycach.

Z zachowanych ikon: Obrzęd modlitwy, Ostatnia wieczerza i Święto Narodzenia Chrystusa (łuk Trzech Króli), Wniebowstąpienie Pańskie, kartusze z dwoma prorokami, Ikona św. Mikołaj, a także ikona Zmartwychwstania (częściowo przerysowana) w latach 1963–1964 zostały przetransportowane do Muzeum Zamek w Łańcucie. Dwie ostatnie ikony należą do innego autora niż Modlitwa i Ostatnia Wieczerza z 1690 r., zostały one wykonane później.

Z cerkwi w Ruszelczycach zachowała się także ikona Matki Boskiej Admiracyjnej, odmalowana w 1826 roku, oprawione w głęboką ramę (MZL). Zatem oryginalny obraz tej ikony najwyraźniej należał również do mistrzów rybotyckich.

Inne ikony z ikonostasu (Zmartwychwstanie Chrystusa, Chrzest Chrystus, Wstawiennictwo Dziewicy, Przemienienie Pańskie, Wejście do Jerozolimy, Wejście Dziewicy do świątyni) zostały utracone w latach 1958–1963. Istnieją z roku 1958 r. ich czarno-białe fotografie i wtedy były jeszcze w ikonostasie. Zdjęcia zostały wykonane przez Alfreda Kuda Fotografie pokazują także zrujnowaną cerkiew i jego ikonostas. Zachowane ikony tego zespołu i zdjęcia zaginionych dzieł pokazują trzy górne poziomy ikonostasu w Ruszelczycach można przypisać do rybotyckiej szkoły malarstwa ikon.

W 2000 roku część ikon z ikonostasu w Ruszelczcach zdeponowanych w Muzeum Łańcucie trafiło do cerkwi w Olchowcu pow. krośnieński [prezentowane na zdjęciach Modlitwa i Ostatnia wieczerza].(...)

Całość artykułu Kliknij

Zapraszamy na blog  - http://krzywcza.blogspot.com/

Szczegóły

W bieżącym roku [2020] na szerokie wody wypłynął kolejny talent rodem z Krzywczy. Justyna Kwaśna – Łapisz [Na zdjęciu obok], wygrała odcinek popularnego programu telewizyjnego „Szansa na Sukces” i awansowała do finału „Szansy na Sukces Opole 2021”, gdzie stawką był udział w debiutach Opolskiego festiwalu. Nie udało się wygrać, ale pani Justyna awansowała do ścisłego trzyosobowego finału, co też jest dużym sukcesem i została zauważona przez krytyków muzycznych.

Panią Justynę znam przede wszystkim z kościoła w Krzywczy, gdzie przez wiele lat śpiewała psalm responsoryjny, a także z imprez okolicznościowych. Niewątpliwie ma talent do śpiewu. Jej znakiem rozpoznawczym jest subtelny, ale i mocny głos, przeprószony charakterystyczną patyną, który wyróżnia ją na tle innych artystów. Bardzo szkoda, że w okresie szkolnym nie trafiła do kształcenia muzycznego. Bo, że talent ma wiedzieli wszyscy, ale jakoś nikt nie pomógł. Dziś z pewnością była by w innym miejscu, ale mam nadzieję, że ostatni występ jest początkiem kariery na polskim rynku muzycznym. Ważny jest również fakt, że zawsze podkreśla swoje pochodzenie z Krzywczy.

 

Piotr Haszczyn [grudzień 2020]

 

Piosenki w wykonaniu Justyny Kwaśnej - Łapisz 

"Wierniejsza od marzenia" Szansa na sukces Opole 2021 

"Wszystko mi mówi, że mnie ktoś pokochał" Szansa na sukces. Finał

Co mi Panie dasz" (Bajm) Szansa na sukces. Finał

Cały występ w Szansie na sukces Opole 2021

 

WYWIADY

Rozrywka TVP

Biznes styl

Przemyśl Nasz Miasto

 

Zapraszamy na blog  - http://krzywcza.blogspot.com/

Szczegóły

Gdzieś w początkach roku 2020 znalazłem na niemieckim portalu aukcyjnym 17 zdjęć wykonanych w Krzywczy i Ruszelczycach w 1939. Fotografie w większości przedstawiały żołnierzy niemieckich tuż po działaniach wojennych 13 września z 11 Karpacką Dywizją Piechoty. Zdjęcia zrobiły na mnie bardzo duże wrażenie, gdyż były wykonane tuż po bitwie krzywieckiej, a inne w pierwszych tygodniach okupacji. Z tego okresu nie miałem żadnych zdjęć. Jedyny problem to cena, która wahała się od 35 do 50 euro razem to około 600 euro. Cena była główną przeszkodą, by zdjęcia stały się moją własnością, ale w przeciągu kilku miesięcy doszedłem do przekonania, że te zdjęcia musza się znaleźć w moich rękach. Nie tylko moich, ale i dla potomnych mieszkających w naszej miejscowości. Do tego przekonania doszedłem w marcu 2020 r., gdy Karol Palczak wraz z Kuratorem opracowywał koncepcję wystawy swoich obrazów w Krzywczy [Ze względu na pandemię wystawa się nie odbyła]. To pan Kurator podczas dyskusji, ukazał mi niebywałe historyczne dziedzictwo, które musi być zachowane dla następnego pokolenia.

I zdecydowałem, że trzeba kupić bez względu na cenę. Dzięki pomocy syna, który negocjował operację kupna zdjęć udało się nabyć kolekcję za cenę o wiele niższą niż pierwotnie wycenioną.

Przy okazji dowiedziałem się, że całość zdjęć została wykonana przez majora Waltera Drücka, który prawdopodobnie brał udział w działaniach wojennych i je zrobił. Być może zdjęć jest więcej, może nawet z samej bitwy, ale i te dają nowe światło na to, co działo się po działaniach wojennych w Krzywczy 13 września 1939 r.

9 zdjęć zostało zrobionych 14 września 1939 r. przed dworem w Ruszelczcach. 4 przedstawia stacjonujące wojska, a 5 uroczystość wręczenia odznaczeń [krzyży żelaznych], trzem żołnierzom i koncert orkiestry. Datowania dokonałem na postawie Pamiętnika Janiny Romanowskiej właścicielki majątku w Ruszelczyckach, która bardzo dokładnie opisuje czas od 13 do 15 IX 1939 r. 3 zdjęcia to pejzaże na dolinę Sanu, 2 budowa zasiek na Sanie oraz 2 niezwykłe zdjęcia z Krzywczy.

Jedno z nich przedstawia bliskie mi okolice, gdyż zostało wykonane w pobliżu dawnej plebanii greckokatolickiej, następnie szkoły tzw. ulica, gdzie przez wiele lat mieszkałem. Pierwotna zabudowa tego terenu zrobiła na mnie niezwykłe wrażenie.

Drugie zdjęcie jest jeszcze bardziej przejmujące. Przez wiele tygodni zastanawiałem się, gdzie jest zrobione, gdyż zabudowa zachodniej pierzei rynku była mi znana tylko częściowo. Nie zdawałem sobie sprawy, że w jej górnej części była tak gęsta zabudowa. Zdjęcie przedstawia koncert niemieckiej orkiestry przed świetlicą od strony cerkwi. Fotografia robi niesamowite wrażenie, które najprawdopodobniej została zrobiona w niedzielę. Od strony cerkwi stoi ludność ruska, na ich twarzach maluje się uśmiech, są zadowoleni, w miejscu gdzie dziś jest przystanek w kierunku Dubiecka stoi ludność polska, kilka kobiet ubranych odświętnie w gorsety na ich twarzach maluje się smutek. W oddali w grupkach żołnierze niemieccy oraz małe grupki mężczyzn przyglądających się wydarzeniu z oddali. W miejscu gdzie jest droga do p. Turka w dół znajdują się cztery domy stykające się prawie ścianami, w drzwiach stoją zapewne właściciele sklepów - Żydzi. Na drodze przed cerkwią stoi ciężarówka, która być może za chwilę ruszy zbierać Żydów, by ich rozstrzelać na krzywieckim wzgórzu. Wiele na to wskazuje, że zdjęcie zostało wykonane 17 IX 1939 r., kiedy dokonano mordu na Żydach. Zdjęcie prawdziwa perełka.

Dziś patrząc z perspektywy czasu czuję satysfakcję, że dokonałem właściwego wyboru, i warto było wydać dość sporą sumę pieniędzy, żeby cieszyć się wrażeniami estetycznymi uwiecznionymi na zdjęciach. Mam nadzieję, że kiedyś uda się wydać album, by i inni mogli cieszyć się kolekcją majora Waltera Drücka.

 

Piotr Haszczyn [listopad 2020]

 Zapraszamy na blog  - http://krzywcza.blogspot.com/

Szczegóły

Nierozerwanie z historią dzwonów zawsze kojarzy się dzwonnica, w której były przechowywane. Bardzo się zdziwiłem, gdy w źródłach znalazłem informację z roku 1720, że dwa dzwony wisiały na drzewie dębowym koło kościoła. Bardzo jest to dziwne, z dzisiejszej perspektywy, że z tak cennym obiektem jakim jest dzwon postąpiono tak lekkomyślnie. Pożałowanie grosza na przynajmniej jakąś prowizoryczną dzwonnicę miało swoje smutne konsekwencje w roku 1727. Dzwony umieszczone na drzewach podczas burzy spadły. Upadek tych dzwonów z spowodował ich zniszczenie. W roku 1736 ufundowano dwa nowe dzwony. Początkowo dzwony powieszono również na dębie rosnącym koło kościoła, ale w roku 1744 były już powieszone nad drzwiami wejściowymi do kościoła. Nad nimi zrobiono drewniany daszek. W roku 1775 na cmentarzu [Cmentarz wkoło kościoła istniał do roku1786], koło kościoła wybudowano drewnianą dzwonnicę,  z drzewa jodłowego z dachem gontowym, a po bokach była obita deskami. W roku 1805 znajdowała się już w bardzo złym stanie w niej było dwa poświęcone dzwony. [Na zdjęciu obok widok dzwonnicy i kościoła w roku 1912]. 

 Na mocy testamentu z 20 I 1829 r. Józef Benedykt Pawlikowski klucz krzywiecki zapisał córce Teofili z obowiązkiem założenia szkoły, budowy cerkwi i dzwonnicy. Spadkobierczyni wywiązała się z budowy murowanej z kamienia i cegły jednokondygnacyjnej kwadratowej dzwonnicy. Wybudowano ją po roku 1829 nie wiadomo na razie w którym. W roku 1908 została ona podwyższona na wysokość 10 m z dachem krytym blachą do 16 m. Całość posiada styl architektoniczny nawiązujący do baroku. Wiąże się z tym wydarzeniem podanie. Ówczesny krzywiecki proboszcz ks. Andrzej Solecki udał się na miesięczny urlop. W tym czasie właściciele Krzywczy Joczowie dokonali rozbudowy, o którym mowa powyżej. Gdy proboszcz wrócił dzwonnica był już wyremontowana.

Obiekt zbudowany jest na planie kwadratu 3x3m o zaokrąglonych narożnikach, flankowanych wysmukłymi pilastrami toskańskimi ponad, którymi część belkowania. Na osi ścian po dwa okna arkadowe zamknięte półkoliście umieszczone jedno nad drugim ze wszystkich stron. Przez wiele lat otwory okienne nie miały okien. Na linii dachu gzyms wygięty półkoliście, w części środkowej okrągłe okienka. Hełm dachu namiotowy, przechodzący w cebulasty pokryty blachą. Wewnątrz dzwonnicy słupowa konstrukcja drewniana. Od strony wschodniej prostokątne drzwi. W okresie międzywojennym do dzwonnicy dobudowano mur, którym otoczono kościół.

Po I wojnie światowej w roku 1927 odmalowano dzwonnicę oraz przez kilka lat zbierano fundusze na nowe dzwony, które ostatecznie poświęcono i zamontowano w roku 1936.

Poważniejsze remonty wykonano w latach 90-tych XX wieku – wymiana tynku oraz w 2009 wykonano remont więźby dachowej, na której znaleziono deskę z podpisami majstrów z roku 1908, pokryto dach blachą miedzianą, wstawiono okna na I kondygnacji oraz wykonano nową elewację. Z inicjatywy Zarządu OSP w Krzywczy 9 V 2000 r. postanowiono umieścić we wnęce w dzwonnicy po zamurowanym oknie starej dzwonnicy figurę św. Floriana.

Nie jest mi wiadome dlaczego budowlę pracownicy Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków datują na XVIII w., a za nimi powtarzają ten błąd inni. Pomylić się o całe dwa wieki, to wyczyn.

Piotr Haszczyn [październik 2020]

 Zapraszamy na blog  - http://krzywcza.blogspot.com/