Krzywcza.eu - Dla wszystkich, którzy dobrze wspominają lata spędzone w Krzywczy.

alt

Chyrzyna – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, w gminie Krzywcza.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa przemyskiego.

Miejscowość leżąca naprzeciw Krzywczy po drugiej stronie Sanu. Pierwsze wzmianki o niej pochodzą z 1398 r., wtedy wieś ta wchodziła w skład uposażenia parafii Krzywcza. Jej pierwsza nazwa brzmiała w tym okresie Chiziny. W miejscowości archeolodzy odkryli ślady osadnictwa wczesnośredniowiecznego.

Chyrzyna była kolejno własnością braci Jana i Szymona, synów Dziersława z Brześcia, następnie Rafała z Krzywczy i jego sukcesorów. W roku 1518 nabyli ją Orzechowscy, a od 1625 r. właścicielami byli Krasiccy, w 1723 r. przeszła w ręce Woronowiczów. Na początku XIX w. kupił Chyrzynę Joachim Boznański, a od 1818 r. była własnością Józefa Pawlikowskiego, potem Starzeńskich. Ostatnimi właścicielami tych dóbr ziemskich byli Sapiechowie. [Powyżej zdjęcie - przeprawa promowa w Chyrzynie].

W 1507 r. w Chyrzynie istniała już parafia prawosławna. Następnie po przyjęciu Unii przez Rusinów przez wiele lat istniała parafia grekokatolicka, w 1805 r. pod wezwaniem Świętego Szymona Słupnika, której parochem był Symeon Kopystyński. Pod takim samym wezwaniem znajdowała się w miejscowości cerkiew. Terenemalt prawdopodobnej lokalizacji było miejsce obecnej szkoły. Nie jest rzeczą jasną, z jakich powodów przeniesiono parafię z Chyrzyny do Chyrzynki. Miejscowości te, kiedyś odrębne wsie, dziś są połączone terytorialnie. Faktem jest, że w roku 1857 wybudowano tam cerkiew pod wezwaniem Św. Szymona Słupnika z fundacji Adama hr. Starzeńskiego.

altDo dziś obok leśniczówki w Chyrzynce znajduje się cerkiew wybudowana - jak już wspomniano - w 1857 r. (odnawiana w 1911 r.). Na sklepieniu i na ścianach zachowała się w dość dobrym stanie polichromia.

W 1785 r. Chyrzyna wraz z Chyrzynką tworzyły wspólną gminę katastralną, w której mieszkało 328 osób. Zaś 1880 r. żyły w Chyrzynie 424 osoby ( 365 grek., 45 rzym., 14 mojż.).

Jeszcze przed rokiem 1914 funkcjonował prom łączący Chyrzynę z Krzywczą. W okresie II wojny światowej od IX 1939 r. do VI 1941 r. Chyrzyna była miejscowością graniczną pomiędzy Ukrainą Radziecką a Niemcami. O tamtych czasach przypominają rozrzucone po lasach resztki żelbetonowych bunkrów radzieckiej linii obrony. W okresie wysiedleń miejscowość bardzo ucierpiała. Pozostała w niej zaledwie 1/3 z przedwojennej liczby mieszkańców. W Chyrzynie znajduje się szkoła wybudowana w okresie powojennym. W sezonie letnim służyła przez szereg lat jako schronisko młodzieżowe. [Zdjęcia powyżej - dawna szkoła i kapliczka przy skręcie do Chyrzynki]

 

 

Galeria zdjęć:

Zdjęcia Piotr Haszczyn

 

Piotr W. Haszczyn. Zarys Dziejów Parafii w Krzywczy 1398 - 1998. Krzywcza 1998 str. 18-19.

 

 

 

 

 

Linki

Blog Krzywcza Trzy Kultury Facebook - Krzywcza Trzy Kultury Facebook - Gmina Krzywcza Facebook - Hobbitówka

Parafia Krzywcza

Hobitówka

strona www

alt alt alt alt alt


 

 

 

 

Łatwy dostęp do innych przedsięwzięć internetowych, które są powiązane z Portalem Krzywcza Trzy Kultury oraz stron związanych z Krzywczą.